Q
THE TÒP OF THE PÒP: excellent zoogdier, tweebenig, -orig, -ogig, -lippig, -handig, -neusgatig, -tongig, -wangig, -borstig & -ballig, -billig, -voetig, -kakig etceterara? Geen wonder na zoveel miljoenen jaren van evoluties, ontdekkingen met talen, met stokken, stenen, huizen, vruchten & dolle kluchten vol gebaren, liedjes, verhaaltjes, tuintjes, kledingstukjes, wapens, werktuigen, vliegtuigen, ruimtevaartuigen & satellieten her & der....... Een kwestie van instinct, verstand, op- & neervoeding, nieuwsgierigheid, dadendrang & aanverwant risicovol gedrag tot in de 'ruimte'.... Vandaar dat er ook al enkele moderne uitgaven zijn waarin de Hebreeuwse tekst v/d Samaritaanse Pentateuch parallel naast die v/d zg. joodse bijbel gepresenteerd wordt, in twee kolommen, om onze wetenschappelijke bestudering te vergemakkelijken? Sindskort is er ook een Engelse vertaling van zowel de Samaritaanse als de joodse THORAH, ook in paralelle kolommen, om 'n breder publiek in staat te stellen de overeenkomsten & verschillen te zien! 't Feit dàt er 'n markt is voor een Engelse vertaling v/d Samaritaanse THORAH geeft aan hoezeer 't Samaritanisme zich in 'n groeiende belangstelling verheugen mag...... Na de Hebreeuwse tekst v/d Samaritaanse Pentateuch moet allereerst de TARGOEM genoemd worden, dwz. de vertaling i/h Aramees, de taal die net als bij de joden dé volkstaal geworden was i/d eeuwen rondom 't begin van onze jaartelling. Ook i/h jodendom is er in de oudheid 'n aantal van deze targoems ontstaan. De Samaritaanse TARGOEM, waarschijnlijk ontstaan i/d 3de à 4de eeuw, heeft een ander karakter dan de meeste Joodse Targoems, in díe zin dat de joodse versies zich meestal kenmerken door haggadische uitbreidingen, dwz. allerlei toevoegingen aan de bijbeltekst ter verduidelijking & completering, terwijl de Samaritaanse versie getrouw de Hebreeuwse tekst volgt, uiteraard in diens Samaritaanse gewaad. Ook over de vraag of er i/d oudheid al 'n Griekse vertaling v/d Samaritaanse Tora heeft bestaan, 't zg. SAMAREITIKON, hebben we 't al eerder & vaker gehàd? De Samaritaanse Pentateuch werd ook vertaald i/h Arabisch toen díe taal na de islamitische verovering en overheersing gaandeweg dé spreektaal v/d Samaritanen in Palestina geworden was! Na verloop van tijd werd de behoefte aan 'n vertaling i/h Arabisch zó gróót dat i/d 11de eeuw 'n vrij letterlijke Arabische vertaling 't licht zag, die vermoedelijk in Damascus gemaakt werd & i/d eeuwen daarna nòg enkele keren gereviseerd werd. Ik bedoel maar: soort, ras, stammen & volken, talen/dialecten zijn zowel lichamelijk als geestelijk, sociaal/wetenschappelijk, artistiek/sportief 'überactief i/d complexer' zoogdiersoorten...