32073vissers baggeraars boeren kooplui fabrikanten
Q&@:
LÖSS. VROEGER
BOEKGROND. IDEALE BODEM
VOOR 'N GROTE BEUK. VELUWEZOOM. WAT METEEN OPVALT,
ZIJN DE GROTE HOOGTEVERSCHILLEN: TUSSEN 'T HOOGSTE EN LAAGSTE PUNT
ZIT BIJNA HONDERD METER, EN DAT TERWIJL HET VLAKKE STROOMDAL V/D IJSSEL LUTTELE KILOMETERS VERDEROP LIGT.
WE LOPEN OP EEN STUWWAL: OM PRECIES TE ZIJN WE BEVINDEN ONS NU IN 'N DAL IN 'N STUWWAL! DE WALLEN ZIJN ONTSTAAN I/D VOORLAATSTE IJSTIJD, ZO'N HONDERD- TOT TWEE-HONDERDDUIZEND JAAR GELEDEN? EEN SCHUIVENDE IJSMASSA STUWDE VANUIT NOORD-EUROPA DE BODEM OMHOOG VAN DE UTRECHTSE HEUVELRUG TOT DE VELUWE! IN HET LAATSTE GLACIAAL, DAT 10.000 JAAR GELEDEN EINDIGDE, ONTSTONDEN HIER DOOR ONDER MEER SMELTWATER EROSIEDALEN IN DE STUWWAL. DAARIN ZETTE DE WIND VRUCHTBARE LÖSS AF! Naarmate je hier wat hoger in 't Dàl komt, wordt 't lössdek dunner & de bodem armer & droger terwijl hogerop de bomen kleiner zijn en er ook ander soorten groeien, vooral grove dennen. In de ondergroei zie ik overal gigantische varens, sommige méters hoog! ADELAARSVARENS: ook díe verdwijnen naarmate je hoger in het terrein komt? Die oostelijke 'zoom' v/d Veluwe ligt precies op de overgang tussen het IJSSELDAL & de stuwwallen. In de Middeleeuwen verschenen er op die grens de eerste NEDERZETTINGEN, die later uitgroeiden tot dorpen als De Steeg, VELP & RHEDEN. Er kwamen boerderijen, veelal met schapen; de mest v/d dieren werd vermengd met heideplaggen, waarmee de omliggende akkers eeuwenlang verrijkt werden - tot kunstmest eind 19de eeuw z'n intree deed! Veel bossen & later ook heidevelden werden gemeenschappelijk beheerd: de zogeheten markengronden ÈN vanaf 't eind v/d Middeleeuwen verrezen er statige kastelen & landhuizen! De eigenaren kochten veel van de markengronden òp ÈN ze legden er eigendomswallen rondom hun landgoed aan! Nadat stadhouder Willem II in 1648 het Hòf te Dieren verworven had, richtte hij ten westen ervan 'n 1200 hectare grote wildbaan in; van heinde & verre liet hij wìld aanvoeren, ondermeer herten uit Oost-Europa... De wildwallen die ze van de akkers moesten houden, zijn hier ook nu nog altijd te zien ~~~
Asih, man, 79 jaar
Log in om een reactie te plaatsen.
vorige
volgende