37021 de gesloten gemeenschappen, TeNaCH & talmoed

HADDEN
DE JOODSE
EIGENHEID GEVORMD ÈN
BEWAARD, MAAR NA WO I WAREN ER
STEEDS GROTER VERSCHILLEN ONTSTAAN IN JOODSE LEVENSGEWOONTEN
EN IEDERE JOOD MOEST NU ZÈLF GAAN LEREN BEPALEN WAT HET ‘jood-zijn’ voor hen nog betekende?

Donkere wolken boven Europa & ‘de wereld’ vol kolonisaties, bezettingen, executies/hersenspoelingen!!

Nieuwe inzichten over ‘Mensch’, Aarde & Heelal begonnen aan ‘t begin v/d 20e eeuw bij ‘n groter mens-
publiek & nu ook de joden eindelijk meer gelijkberechtigd waren dan voorheen vaak ‘t geval geweest is,
nam ‘t aantal joodse wetenschappers, kunstenaars & politici óók steeds verder toe?! In 1921 ontving de
Duitse Jood Albert EINSTEIN de Nobelprijs voor natuurkunde: Einstein werd zodoende HÈT Symbool v/d
Nieuwe Inzichten, maar ook v/d Vrijmaking v/d West-Europese Joden & net als Sigmund Freud en Marx
werd hij één v/d stamvaders vàn dé ‘Moderne Tijd’!? Maar tegelijkertijd weerklonk ook overal de oproep
om Orde èn Herstel van Oude Waarden?! ‘t Werd een tijd, leek het, zònder inspraak of tegenspraak van
Uitersten, Extreem Individualisme, Groter Ònvrijheid & ‘t zich “Leren Schikken”? Voor de Joden die hier
overal vooral ook middenin zaten, zouden de gevolgen rampzalig zijn! Rond 1930, mijn ouders waren
toen tussen de 16 & 19 jaar jong, leefden in Europa bijna 10 miljoen, meest Yiddisj-sprekende joden.

De meesten van hen woonden in Oost-Europa, vèr wèg v/d west-Europese joden en in hun gemeen-
schappen was ‘r nog maar heel erg wéinig te bemerken van die zgn. ‘Nieuwe Tijd’?! Maar hoewel de
meerderheid nog steeds volgens hun religieuze tradities leefde, nam ook onder hen ‘t aantal ongelo-
vigen toe!? Velen kozen voor een joods ‘ànders-zijn’ of ze ‘assimileerden’?! Maar hoe dan ook zullen
ze allen moeten betalen voor de rijkdom & faam van enkelen onder hen. Grote aantallen oost-euro-
pese joden woonden nu i/d steden van Polen, Litouwen, Hongarije en Roemenië: de meesten waren
straatarm aan goederen maar nog steeds rijk aan vitaliteit en ondernemingszin! ‘t Culturele joodse
leven in díe dagen kende dan ook ‘n ware bloeitijd op alle gebieden en er ontstond zelfs een kleine
Yiddische filmindustrie. Dé vráág wàt hùn jood-zijn nu nog wel (of niet meer) betekende, hield zo-
wel behoudende als socialistische & tsionistische joden bezig. Sommigen waren zionistisch omdat
zij zich door het antisjemitisme geremd en bedreigd voelden. Zij zagen geen toekomst meer na
hun schooltijd en grepen zich daarom aan ‘t zionisme vast! Hùn énige doel was nu nog ‘naar ‘t
oude Palestina te gaan’? Dat was hùn droom en zij braken met de eeuwenoude Asjkenazische
tradities. Veel Russische joden, die uiteraard weinig met de tsaren hadden opgehad, hoorden
na de Oktoberrevolutie tot de communistische leiders. Hùn revolutie had ‘n einde gemaakt
aan de onderdrukking door de dictatuur, maar ze vormde tegelijk ook ‘n bedreiging
voor de joodse tradities. De grootste bedreiging voor de joden
ontstond zo dus ook juist in ‘t land waar zij al leefden
vóórdat het een natie was, HÈT land
met de meest moderne &
geïntegreerde joden:
Duitsland.