40704 Y305 Tèlkens Àls Hèt Vèrhálende Zèlf Ònze
QQleQ
ERVARINGEN EVALUEERT,
LAAT HET DE DUUR ERVAN LINKS LIGGEN
EN HANTEERT HET DE
´PÍEK-ÉIND-RÉGEL´?!
Het herinnert zich alleen
´t piekmoment en het eindmoment
en beoordeelt de hele ervaring op het
gemiddelde daarvan.
Dit heeft ´n vèrstrèkkende impact
op àl ònze praktische beslissingen. Daniel
Kahneman begon met zijn onderzoek naar ´t ervarende zèlf in ´t begin v/d jaren ´90, toen hij samen
met Donald Redelmeier v/d universiteit van Toronto onderzoek deed
naar colonoscopiepatiënten...
Bij ´n colonoscopie
wordt ´n piepklein cameraatje via de anus ingebracht i/d dikke darm om allerlei
darmziekten te diagnosticeren. ´t Is geen aangename ervaring. Artsen wilden weten hóe ze déze procedure zo patiëntvriendelijk mogelijk kònden áánpakken!
Moesten ze hem zo snèl mogelijk àfraffelen,
zodat de patiënt er heviger máár kòrter onder lééd, of konden ze beter langzamer èn voorzichtiger te werk gaan? Om die vraag te beantwoorden verzochten K&R er 154 patiënten van minuut tot minuut hun pijnniveau áán te geven tijdens hun colonoscopie.
Ze gebruikten een school van nul tot tien,
waarbij 0 stond voor helemaal geen pijn en 10 voor ondraaglijke pijn. Na de ingreep moesten de patiënten het ´globale pijnniveau´ beoordelen, wederom op een schaal van 0 tot 10! Je zou ver-
wachten dat de globale beoordeling overeen zou komen met ´n òptèlsòm v/d tussentijdse beoordelingen, dus hoe langer de colonoscopie duurt & hoe meer pijn de patiënt ervaart, des te hoger ´t globale pijnniveau uitvalt?
Maar de uitslagen waren heel anders!
Net als bij ´t koudwaterexperiment
hing ´t globale pijnniveau niet àf vàn de dúúr v/d ervaring, maar werd wederom alleen de piek-eind-
regel toegepast.
Één colonoscopie duurde 8 minuten,
tijdens pijnlijkste moment gaf de patiënt z´n pijn ´n 8 & i/d laatste minuut was ´t ´n 7.
Na ´t onderzoek gaf deze patiënt zijn pijn ´n 7,5. ´n Andere colono-scopie duurde 24 minuten.
Hierbij kreeg het piekmoment v/d pijn ´n 8, maar i/d allerlaatste minuut van ´t onderzoek
gaf de patiënt z´n pijn ´n één!
Deze patiënt gaf zijn pijn gedurende ´t héle onderzoek slechts ´n 4,5!
´t Feit dat deze colonoscopie drie keer zo lang duurde en in totaal dus veel meer pijn opleverde, had geen enkele invloed op z´n herinnering.
´t Verhálende Zèlf telt
onze ervaringen niet bij elkaar òp, ´t ´mìddelt´ ze!
Dus wat hebben patiënten liever: ´n korte pijnlijke colonoscopie
of ´n lànge, vóórzìchtige?
Er is niet één sluitend antwoord op díe vraag,
omdat de patiënt minstens twee verschil-lende ´zèlven´ heeft,
die verschillende belangen hebben.
Als je ´t a/h Ervárende Zélf zou vragen,
zou dàt waarschijnlijk kiezen voor ´n korte colonoscopie.
Maar ´t Verhálende Zèlf heeft liever ´n lange colonosco-pie, omdat ´t zich alleen ´t gemiddelde tussen ´t ergste moment & ´t laatste moment herinnert?!
Als je het dus uit ´t Verhalende Zelf bekijkt,
dan zou de arts er zelfs goed aan doen ´n paar volkomen overbodige, zo goed als pijnloze minuten a/d ingreep tóe te voegen, omdat dit de herinnering a/h gehéél ´n heel stuk minder traumatisch zou maken.
Mor wacht nu nog steeds maar ´even´
met ´t apneu- & oog-onderzoek: op inspiratie, rustiger ziekenhuistijden & ´zin om ervoor te gáán´?! Ondertussen blijven de dromen nog heel fantastisch, kan ik nog nèt een half uur achtereen blijven lezen & jojo ik heen & weer tussen 90 & 95 kilo.
Was overgewicht niet
de grootste welvaartsziekte in deze moderne tijden met de bijkomstige kwalen als suikerziekte, pijnlijke gewrichten enzovoorts? Vroeger was ik altijd tussen de 55 & 60! Met ´n rugzak van 25 kilo... Wat ´n druk leven was dat, achteraf gezien in al die verre landen & vreemde streken, hitte/kou, droog/nat, armer/rijker, modern/primitief. Boeken, volksstammen, leeftijden, huidskleuren, religies e.d. ....
Ik ga alleen naar dokter & ziekenhuis
als het echt moet en niet
anders meer kàn! Dus...
Gezonder leven:
meer bewegen, lopen, fietsen, tuinwerk ...
Opruimen. Van die dingen.
En liefst dagelijks
...
Asih, man, 79 jaar
Log in om een reactie te plaatsen.
vorige
volgende