QQleQ
RELIGIE IN ONZE MODERNITEIT ~
als een vreemde entiteit in een onherbergzame omgeving ~ noodzakelijkerwijze
terrein verliest?
Die theorie heeft wortels
in de 19de eeuw, maar werd in feite pas uitgewerkt in de zestiger jaren van
de vorige eeuw! Dàt waren ook al jaren van grote maatschappelijke veranderingen, jaren óók
waarin de grote christelijke kerken in een zware crisis verzeilden
en veel aanhang verloren?
Om dat beter te kunnen verklaren
grepen de godsdienstsociologen terug naar vroegere theoriën [i/h bijzonder de rationaliserings-
en de differentiatietheorieën]! Vanaf ´t midden v/d jaren ´60 tot i/d jaren ´80 domineerde ´t secularisatieparadigma bijna volkomen het denken over de positie
van religie i/d moderniteit?
Er zijn vele secularisatietheorieën
en ze spreken elkaar op een aantal punten tegen! Zèlfs over wàt secularisatie wel of niet ´precies ìs´,
is men ´t nooit ééns geweest? Toch kun je in ´t algemeen stellen dat secularisatie gáát óver
(1) de terugval of het terreinverlies
(2) van vooral geïnstitutionaliseerde omgang met de transcendentie
(3) zowel op macromaatschappelijk als opindividueel vlak
(4) als gevolg v/d modernisering.
Laten we dus
nog eventjes i/h kort
deze 4 dimensies
bekijken!
(1) Het verlies
aan impact van religie op maatschappij en individu is de centrale ervaring die gethematiseerd wordt
en de benoeming v/h paradigma als ´secularisatie´ - het seculier {werelds} máken of worden van goederen, mensen, do-meinen of maatschappij -
is dàn óók góed gekozen?
(2) Religie definiëren we -
kort door de bocht, want de literatuur is natuurlijk niet meer te overzien - als de omgang mèt trancendentie, mèt hèt ¨Heilige¨...... Als we religie breed interpreteert {bv. ook humanisme & voetbal
als religie}, dan zie je natuurlijk overal wel ergens religie & verliest ´t spreken over secularisatie
z´n zìn! ´t Gáát bij secularisatie vooral over de geïnstitutionaliseerde religie ~ dat kunnen ook
allerlei zeer diverse & uiterst kleine groepen of centra zijn ~ kunnen we vaststellen
òf religie gróeit òf krìmpt {bv. in lidmaatschap, deelname,
boekenverkoop}?!
Louter individuele religie
- bv. ´n religieuze ervaring op ´n wandeltocht, die niet tot zichtbaar vervolggedrag leidt - blijft maarschappelijk búiten bééld. Feitelijk handelt seculatisatie i/h Westen dus over de achteruitgang v/d grote christelijke kerken, die nu niet meer voldoende gecompenseerd wordt
door nieuwe georganiseerde christelijke
& niet-christelijke religie.
(3) Deze achteruitgang
manifesteert zich zowel op macro-
als op microvlak. I/d jaren ´60 en later léék het zonneklaar
dat de macro-invloed v/d kerken o/d maatschappij wegsmolt als sneeuw voor de zon:
de christendemocratische partijen gingen óveràl àchterúit, de christelijke zuilen werden ontmanteld,
´t ontspanningsleven ontworstelde zich aan kerkelijke bevoogding, enzovoorts, etceterara!? Hierméé páárde zich óók ´n verlies aan aanhang {i/h bijzonder daling v/h kerkbezoek} alsmede ´n geringere impact òp de nog (over)blijvende aanhang
{bv. inzake seksuele moraal}!
Kortom,
de achteruitgang van de grote kerken i/h Westen
wàs ònlóóchenbaar èn ´t secularisatie-paradigma
was dus in die tijd zeer overtuigend.
(4) Als oorzaak vàn díe snèller
& dieper vàl waaraan geen ontkómen léék, verwees naar de modernisering v/d samenleving:
náár de rarionalisering v/d samenleving (ondermeer afleesbaar aan de opkomst v/d wetenschap),
naar de functionele differentiatie waardoor religie teruggedrongen werd úit de politiek, economie & andere sferen, naar de individualisering, naar de schaalvergroting zodat de kerken niet langer
konden blijven voortbouwen òp bestaande kleine, gesloten gemeenschappen, maar nú
voortáán ìn ´n anonieme sociale omgeving op zoek moesten gaan
naar ´geïnteresseerden´?!
Hoe meer v/d moderniteit,
des te minder religie!? Secularisatie werd gezien
als ´n inherent bíjproduct vàn contemporaine
modernisering.
´t Gat
werd maar àl té váák gevuld
door ´n überneponèppopulisme à la ´boerenpartij´,
´n ´darkroom-homo-pimmologie´, de ´diverse lokale gekke geertjes´,
de ´cherrycadeltjes´, proppenschieters en messentrekkers, bommengooiers,
brandstichters, ´mieren- & geitenneukers´? Wereldwijde chaos van/voor/door
de ¨would-be-miljardairs¨, internetters,
hackers & complottheoristen
vol met snot, shit
& broodjes
poep?!!