YUVAL:
¨HOE DRIJF JE DAN HANDEL MET ZE?¨
Nea & Neo:
´Hàndel? Wàt ìs dàt? En kònden die sapiens dàt 30.000 jaar geléden óók àl?´YUVAL:
¨IETS HÉÉL BELANGRIJKS! JA, OP 30.000 JAAR OUDE SAPIENS-LOCATIES IN MIDDEN-EUROPA ZIJN MEDITERRANE ÈN ATLANTISCHE ZEESCHELPEN OPGEGRAVEN DIE HONDERDEN KILOMETERS HADDEN AFGELEGD!¨
Neo & Nea:
´Nou, wíj maken ònze werktuigen van pláátselijk materiaal! Wàt hèb je nou aan zééschèlpen?´
YNH:
¨DIE SCHELPEN BEWIJZEN ÀL WÈL DAT VERSCHILLENDE SAPIENSGROEPEN MÈT ÈLKÁÁR HÀNDELDEN! ER ZIJN GEEN AANWIJZINGEN DAT NEANDERTHALERS DÀT DÉDEN?¨ Neo:
´Pfff! Schelpen zijn voor kìnderen!´
YNH:
¨OKÉ, ANDER VOORBEELD?
KIJK NOG MAAR EENS NAAR DEZE KAART V/D STILLE ZUIDZEE!
ZO´N 30.000 JAAR GELEDEN LEEFDEN ER SAPIENS OP HET EILAND NIEUW-IERLAND! EN DÁÁR MAAKTEN ZE AL ONTZETTEND STERKE, SCHERPE WERKTUIGEN VAN VULKANISCH GLAS OFTEWEL OBSIDIAAN!¨
Neo:
´Àu! Ècht schèrp!´ [/í]
YNH:
¨MAAR ER IS GEEN OBSIDIAAN OP NIEUW-IERLAND! IN ´T LAB BLEEK DAT DÌT MATERIAAL AFKOMSTIG WAS VAN ´T EILAND NIEUW-BRITTANNIË, VIERHONDERD KILOMETER VERDEROP! SOMMIGE SAPIENS OP DÍE EILANDEN WAREN BLIJKBAAR OOK AL GEWELDIGE ZEEVAARDERS DIE HANDELSREIZEN MÁÁKTEN NÁÁR VÈRRE ÉILANDEN?!¨
Neo:
´Zééváárders? Wàt ìs dáár het nùt van?´
YNH:
¨HÀNDEL BIJVOORBEELD!¨
Neo:
´Hàndel, hàndel...
Hèb je hèm wéér met z´n hàndel!´
YNH:
¨HÀNDEL LIJKT NU MISSCHIEN
IETS HEEL PRAGMATISCH WAAR GÉÉN MYTHEN VOOR NÓDIG ZIJN,
MAAR ÀLLE HANDELSNETWERKEN
ZÍJN VAN OUDSHÈR
GEBASEERD ÒP
MYTHEN!¨