CIVILISATIES
NAUW MET POLITIEKE MACHT
VERWEVEN BLEVEN, VINDEN WE
dergelijke maatregelen ook
nadien terug!
De laat-Romeinse
en vroeg-Byzantijnse keizers verboden
het zoro-astrisme en ´t mani-cheïsme omdat beide religies gezien werden
als vóórposten van het Perzische Sassaniedenrijk, waarmee zij van de derde tot
de zevende eeuw permanent grensconflicten uitvochten...
Omgekeerd
trachtten Sassanieden ook in hun rijk
aan ´t katholieke christendom ´n halt toe te roepen terwijl ´t nestoriaans christendom
dat de scheiding v/d goddelijke en menselijke natuur in Yehosjoea leerde en dat na zijn nederlaag
op ´t concilie van Efeze in 431 door de Romeinse overheid werd bestreden, in Perzië wel op - zij ´t matige & wisselvallige - erkenning & steun
kon rekenen?
Nieuw is echter
dat axiale religies ook uit religieuze overwegingen
met elkaar in aanvaring kwamen! Expansie v/d eigen religie kan immers slechts
op kosten van andere religies gebeuren... Hoe verliep deze concurrentie
in die strijd?
Om te beginnen
moeten we goed voor ogen houden dat concurrentie in voormoderne samenlevingen
wel erg gevaarlijk is! Anders dan i/d moderniteit waar competitieve markten zich over steeds meer gebieden verspreiden èn concurrentie geregulariseerd is of door functionele differentiatie ´verzàcht´,
leidt competitie in de agrarische wereld vaak makkelijker
tot nogal bloedige confrontaties?!
Het uitdragen van concurrentie
kost daar véél en wordt dus indien mogelijk vermeden.
Segmentatie was de belangrijkste conflictreducerende factor.
In civilisaties met meerdere religies deed de interne segmentatie ´t grootste werk.
In islamitische regio´s kon het éne dorp christelijk en ´t volgende islamitisch zijn!
In India konden de ambachtelijke gilden hindoeïstisch zijn & de koopmansstand jaïnistisch zijn!
Geweld was in díe samenlevingen bovendien ´n legitiem mìddel.
Religieuze elites
deden openlijk ´n beroep op de militair-politieke elites om hun religie
te bevorderen & andere, zeker nieuwe & bedreigende
religies tegen te houden.
Mogelijke concurrentie
werd zó vermeden, want ´in de kiem
gesmoord´?!