HÈT OPVALLENDSTE ASPECT
VAN DE NEDERLANDSE GESCHIEDENIS
IS MISSCHIEN {WELLICHT} dat het volstrekt onmogelijk is
òm er een coherente nationale identiteit
uit te distilleren?Je zou denken
dat zo´n klein land
toch ´n vrij homogene geschiedenis
èn culturele erfenis zou moeten hebben, maar dat is in het geheel níet het gevàl?!
Wàt ìn het óóg sprìngt, ìs nu juist
de heterogeniteit!
Het huidige Nederland
vindt zijn oorsprong in de Republiek
der Zeven Verenigde Nederlanden, die het onverwachte eindresultaat was
van een chaotische en langdurige opstand tégen het Habsburgs gezàg ìn deze landen.
Adel en burgerij waren dáár sámen aan begonnen, omdat zij zowel
de bestuurlijke centralisatie àls de tóenemende belastingdruk
èn de religieuze repressie
ònàcceptábel vonden.
In de Unie
van Utrecht van 1579
kwamen de opstandelingen overeen te streven naar lokale autonomie,
het behoud van traditionele privileges èn godsdienstvríjheid! Toen de opstandige gewesten
zich zo´n drie decennia later hadden ontwikkeld tot ´n succesvolle staat,
bleek dat zij díe uitgangspunten grotendeels
hadden gerealiseerd?
Bestuurlijk
was de Republiek ´n uitzonderlijke constructie!
´n Centraal gezag was er níet, de zeven gewesten waren autonoom
en binnen die autonome gewesten bestuurden
de steden zo ook weer
zìchzèlf!
Ten behoeve
van gezamenlijk beleid
moest er altijd en eeuwig worden overlegd in de Staten-Generaal,
die in Den Haag vergaderden. Gelukkig voerde het gewest Hòlland,
dat voor 60% van de financiën v/d Republiek zorgde,
dáár dé bóventoon?
Van
volledige godsdienstvrijheid
was het nu nog niet gekomen: de gereformeerden hàdden ogenschijnlijk
´n religieus monopolie! In de praktijk heerste er echter godsdienstvrijheid,
al moest er wel betaald worden voor de tolerantie
van de stadsbestuurders......
In Amsterdam
konden jóden zelfs burgers van de stad worden.
Díe tolerantie was ´n pragmatische zaak; de regenten zagen niets in religieuze scherpslijperij
en de dáárúit resulterende twisten! Ruzie over de godsdienst
was immers slècht voor
de záken?
De jonge Republiek,
die nooit meer dan ongeveer 2,5 miljoen inwoners had,
vertoonde ´n ongekende vitaliteit op vrijwel èlk gebied, of het nu de handel,
de financiële technologie, de cultuur
of de wetenschap
was...
Zonder
omvangrijke immigratie
was de spectaculaire bloei v/d steden i/d Republiek níet mógelijk gewéést?!
In het bijzonder de omvangrijke groep immigranten uit de zuidelijke Nederlanden
leverde daartoe ´n onmisbare
bijdrage!?
We zouden
de toenmalige Republiek
wellicht ´t best kunnen vergelijken met ´t tot voor kort nog
zelfstandige Hongkong of met ´n Singapore...
Hoewel na het begin v/d 18de eeuw
´n relatief verval inzette, bleef de
Republiek nog héél làng
hèt ríjkste land
ter wéreld
........