Mor kent ze al meer
dan driekwart eeuw door al dat
herhaald voorlezen, blijven napluizen
en telkens bekritiseren
...
Als
biografische gegevens
over een auteur of verwijzingen
naar bekende gebeurtenissen ontbreken,
dan zijn antieke teksten notoir làstig te dateren.
Van bijvoorbeeld de teksten uit Qumran kun je nu vaak alleen nog maar zeggen
dat ze, àf te gaan op het gebruikte schrifttype, op een bepaald moment moeten zijn ge-
kopieerd en dus van eerdere datum zijn? Soms kunnen teksten worden gedateerd
door de ideeën snel te gaan vergelijken
met die van een bepaald tijdvak,
maar dàt is uiteraard een
subjectief procedé!
Met
deze euangelies
is het ook al niet veel anders gesteld.
De auteurs zijn onbekend en er is maar één relevante verwijzing
naar een contemporaine gebeurtenis: Marcos - wie dat ook geweest moge zijn -
vermeldt dat Yehosjoea de verwoesting van de Tempel ´aankondigde´? Vroeger dacht men
dat dit betekende dat de tèkst was opgeschreven ná 70, maar momenteel wijst men erop
dat de profetie voor een voorspelling-achteraf wel ònnauwkéurig is! Dàt ´geen steen
op de andere zal blijven´ is immers onwaar, zoals
iedereen kan vaststellen bij de zgn. Klaagmuur:
het stuk van de Westelijke Muur
v/h Tempelgebied.
Die voorspelling
moet daarom dateren vóór 70?
Ook het feit dat de euangelist verwacht dàt dé Éindtijd
al ´snel zal aanbreken´, suggereert dat er nòg níet voldóende tijd verstreken was
om te ontdekken dat de geschiedenis ´verder ging´!
Daarom neigen veel onderzoekers
naar ´n datering
rond 65...
Omdat
die eu-angelies
van Mat & Luke gebaseerd zijn
op Marcos, moeten ze jònger zijn?
En inderdaad, Mats polemiek tegen andersdenkenden suggereert
dat hij lééfde in de tijd waarin de farizeeën & de volgelingen van JC
claimden àls énigen hèt Verbònd
vóórt te
zètten.
Ook
Lucky L. óógt láát:
zijn bewerking van Marks tekst
over de verwoesting van Yeroesjalayiem is voldoende gedetailleerd
om te constateren dat hij wist hoe de legioenen ´t
eschatologisch handwerk hadden verricht?
Deze twee EU´s moeten we daarom
dateren van na 70!
De datering
van Yochanans euangelie
volgt uit die v/d eerdere 3 eu´s,
want in zijn versie van het Líjdensverhaal gebruikt
deze 4e auteur informatie úit Marcos, Mataï of Lukas!
Híj heeft deze informatie
al aangepast áán zíjn éigen theologie, maar ook enkele correcties aangebracht,
die bewijzen dat híj het Judea van vóór 70 goed kende
èn waarschijnlijk inderdaad, zoàls hij bewéért,
óóggetúige wàs?!
Dat
dìt EU betrekkelijk laat
opgeschreven is, wordt bevestigd
doordat Yochanan ´t Koninkrijk van G d bijna negeert:
het was dus beter er maar niet meer tevéél áándacht aan te besteden,
zal deze laatste gedacht hebben, nu het alweer ´n hàlve ééuw
op zich hàd láten
wàchten!?
Dàt
dit onderwijs
van zo´n wijsheidsleraar
werd weergegeven in ´n collectie van korte spreuken, en juist níet
àls ´n systematisch úitgewerkte léér, was ook al destijds niet ongebruikelijk?! Zo vat ´t Misjnahtraktaat AVOTH de opvattingen van farizese leraren al sámen in de vòrm van úit het blote hoofd te leren maximen? Doordat verbindende teksten ontbreken,
zijn documenten als Avoth & ¨Q¨
echter wel wat
´rommelig´!
Lukas
heeft dit geaccepteerd
en hij presenteert de Q-uitspraken
in de volgorde waarìn hij ze aantrof,
terwijl Mattaï ´t materiaal hèròrdend heeft
door er redevoeringen méé sámen te stellen,
zodat er toch nog wat structuur ontstaan is? De beroemde Bergrede
in het veld v/h heuvelachtige landschap van Galilea boven de noordwestkant van ´t Harpmeer
is dus in feite ´n gefabriceerde {¨Chakuk¨-} compositie van Mattaï, nader
opgebouwd uit woorden die hij beschouwde àls
die van Yehosjoea.
De ontdekking van Q
heeft belangrijke gevolgen. De historicus
kan de euangelies nu nooit meer ´geïsoleerd´ lezen
en zàl ze altijd wéér moeten gaan blijven vergelijken!? Stèlt hij eenmaal zo al vàst dàt ´n Verhaal in MAT, Marc & LUKE overgeleverd ìs, dan weet hij dàt
het teruggaat op Marcos en elimineert hij
de versies van Mat &
Luke!
Zó´n
voorbeeld is dus ook
´t Verhaal v/d Blinde Bedelaar,
die vlg. Lucky Luke genezen werd
vóórdat Yesj Yericho binnenging & vlg. Mark toen Yesj die Stad
verliet, terwijl Mat ´t erop houdt
dat er twee blinden
waren?!
Marcos´
versie moet de oorspronkelijke zijn.
Constatéért de historicus dàt íets overgeleverd ìs ìn Mat èn Luke, dan wéét hij
dat ´t afkomstig is uit Q, óud móet zijn èn éérder wèl
dan níet toegeschreven kàn worden
áán Yesjoea!?
Tot
slot kan de historicus
duidelijk vaststellen dàt ´n
passage àlléén vóórkomt bij Mat of Luke?
Voor dit éigen materiaal geldt dan dat zo één bron nu ook geen bron ìs & dat ´t dus ´ontoetsbaar´ is.
We zagen al eerder dàt wíj niet kùnnen weten òf ´n door Mattheüs vermelde ´Móórd
op àlle toenmalige Zuigelingen´ werkelijk
ook echt hééft plaatsgevonden
ìn Beth Lechem.
Ontelbare
´toegevoegde details´ fungeren
als evenzovele illustratieve ´plaatjes´ om het geheel ´spannender´ te maken,
maar óók ´de Grote Rode Lijnen´ pregnanter/helderder
voor ´de geest´
te krijgen.
Ook
in myDi speelt
iets dergelijks net als in ¨Catfish¨:
´n Verborgen ¨Waarheid¨ komt helderder uit de verf
met ietwat meer drama, spanning, boeiende beschrijvingen
& ter ´verheftiging´ van vreugde, droefheid, liefde en blijdschap,
aandacht, oorsprong, dóel, controverses, grapjes
& komische ´interessante´ uitweidingen,
kleuren, geuren &
meuren?