IS ´T TWEEDE DEEL
VAN ´T BOEK YESJAYAHOE,
WAARIN ONDER MEER AANGEKONDIGD WORDT
DAT DE PERZISCHE KONING CYRUS {KORES} BABYLONIË ZOU OVERWELDIGEN,
DAT HIJ DE HOOFDSTAD MET VEEL GEWELD VERWOESTEN ZOU,
DAT DE BALLINGEN NAAR YEROESJALAYIEM ZOUDEN TERUGKEREN ÈN DÀT EEN RECHTVAARDIGER WERELD
OP HET PUNT STOND
AAN TE BREKEN?
Nadat
Babylon in 539
door de Perzen ingenomen was - zònder het aangekondigde geweld overigens -
keerden de Joden inderdaad terug. De herbouw v/d Tempel staat centraal in korte teksten
als Haggaï & Zacharya. De Perzische tijd, van 539 tot 332 BC, zag grote veranderingen
bìnnen de Jóódse godsdienst. ´t Exclusivisme van de Verbondstheologie,
waarin één uitverkoren vòlk op één plááts één ¨G D¨ diende,
werd bijgesteld.
De tijdens
de Perzische heerschappij geschreven slothoofdstukken van Jesaja/Yesjayahoe
bevatten opnieuw beschrijvingen van ´n Nieuw Yeroesjalayiem, waarin dé Tèmpel hèt Gebèdshuis
vàn àlle Vòlken zou zijn!? Opnieuw is er het IDÉÉ vàn ´n Verníeuwde Wéreld,
waarin in feite ´de paradijstoestand´ voorgoed hèrsteld
zal blijven worden?
Díe hóóp òp
´n bétere wèreld raakte steeds meer gedépolitiseerd?
Wàs de Verbondsbelofte zó nu eerste nog de concréte tóezègging
dat Israël tóegevoegd zou worden aan ´n zelfstandig koninkrijk Yehoedah/Juda,
in de Babylonische tijd waren Joden al tevreden met de terugkeer náár hun eigen land,
terwijl i/d Perzische tijd het heil úitgesteld werd
tot ´n ònbepááld momènt
i/d Tóekomst?
´t Wàs ´n manier
om dé Verbòndstheologie te rèdden
ìn ´n tíjd waarin de simpele conclusie ònvermijdelijk wàs
dàt de oorspronkelijke Belòfte ònvervùld
gebleven was!
Dìt schrééuwde
om ´n Verkláring en de Idééën van Ezechiël,
Klaagliederen én de tóevoeging áán ´t deuteronomische geschiedwerk
waren té zéér tóegespitst òp dé Bàllingschap
òm nog te vòldóen?
´n Nieuwe Verkláring
was de introductie van ´de duivel´,
´n idéé dat mogelijk afkomstig is uit Perzië!
´t Universum werd beschouwd àls hèt Tónéél vàn ´n Strijd van góed & kwaad,
waarin G d ´n tégenstander had die Belial, Mastema of Satan genoemd werd!
Die dualistische theologie is er verschillende
varianten?
In bijvoorbeeld JOB/Yoav
is Satan ´n ´dienaar van G d´ met ´n ietwat ongebruikelijke taak,
terwijl er ook teksten zijn waarin G d & de ´engelen´ staan tégenóver een heuse anti-God
compleet met duivels, zoals i/d Testamenten v/d Twaalf Aartsvaders.
In beide gevallen woedt ´r i/d kosmos -
met de woorden v/d wat jòngere Gemeenschapsregel -
een strijd tùssen de ´geest van de waarheid´ èn de ´geest v/h ònrecht´,
waaraan de gelovige deelneemt dóór te kíezen vóór de ´kinderen v/d duisternis´
òf dé ´kinderen van ´t licht´.
Wíe
hierbij de gelovigen waren,
was opnieuw onderwerp van debat:
nú eens gaat ´t om àlle Joden, dàn weer om bepáálde Joden,
soms is ´t onderscheid tussen Joden en niet-Joden minder belangrijk
dan iemands rechtschapenheid?!
´t Laatste standpunt
past béter bij de universalistische tendens
die we óók zíen i/d jòngste delen van Yesjayahoe/Jesaja
& teksten als JONA of ESTER,
waarin niet-Joden
een positieve
rol spelen.