WE GEBOREN
WERDEN ZICH ALTIJD BLIJFT HERHALEN
IN ALLE TOONAARDEN TOT I/D VERSTE
UITHOEKEN OVERAL?!Er kwamen nòg
drie man bij de groep -
molenaar Schuiteman v/d Broekermolen & z´n beide zoons!
In totaal werden er nu 38 man in gijzeling gehouden? Toen de avond viel,
werden zij in de Eierhal aan de Màrkt òpgesloten!
Boswachter Breevaart
was bij Schipper
neergezet.
Beiden werden die nacht gescheiden v/d grote groep gijzelaars in café De Heerdt ondergebracht!
Onstenk had zich intussen vervoegd bij de Duitser die kennelijk de leiding had?! Déze, Oberst Fullriede, was tegen 10 uur op de Harderwijkerstraat gearriveerd. Onstenk realiseerde zich goed dat wat hij had gedaan hèm géén àndere keus líet dàn óók zijn eigen naam òp de lijst te zètten! Niemand zou het ´m immers óóit vergeven?
Dus zette hij zijn eigen naam boven aan de lijst, òpvàllend mèt róód potlood, zo vertelde hij!
Tóen ging ik hem het lijstje brengen en zei: ´De menschen heb ik nog niet, maar ´t lijstje is klaar!´
Hij kéék ernaar en zei toen: ¨WIE IS DIE ROOD GESCHREVENE BÓVENÁÁN?¨ [...]
´Dàt bèn ik zèlf, overste.´
Fullriede gaf mij ´n ontzettende pluim, naar zíjn maatstaf tenminste, want hij zei:
¨IK WOU DAT JE DUITSCHER WAS!¨
Dáár práátten wij nog even óver.
´Ik ben blij dat ik Hollander ben,´ antwoordde ik.
¨IK WOU DAT JE DUITSCHER WAS, DÀN HADDEN WIJ ÓÓK NOG GOEDE DUITSCHERS...¨
Dàt vond ik heel frappant, vanaf dàt móment bekeek ik hem al ´n beetje ànders èn ik dàcht:
MISSCHIEN IS DE BOEL NÚ GERÈD.
Hij begon op Fullriedes gevoel te werken. Toen klapte deze Onstenks boekje met namen,
dat hij nog in de hand had, dicht en zei:
¨ES IST PASSIERT.¨
In de Harderwijkerstraat was inmiddels ook politieman Otten gearriveerd. Hij was thuis gewaarschuwd door ´n collega dat er wat aan de hand was. Otten was géén èchte politieman,maar waarnemend hoofd v/d geüniformeerde Politie Motor Dienst.
Òp weg naar de Harderwijkerstraat zag Otten dat allerlei Duitsers in Putten rondreden in gevechtswagens, óók twéé officieren, ´n Oberleutnant èn ´n Leutnant, die als ´wìlden´ tekeergingen?
Níemand mòcht meer òp straat zijn! Òp àlle hoeken van de wegen waren mitrailleurs opgesteld!
Vrijwel direct ná Ottens aankomst verscheen politeman Onstenk, die ´m méédéélde dat hij de namen van 10 gijzelaars had moeten òpgeven...
Gebeurde dàt níet, dàn zouden de mannen die nú in de Harderwijkerstraat stonden, als gijzelaars neergeschoten worden! Helemaal apart was de gemeentesecretaris néérgezet, zag Otten.
´Hij was maar gedeeltelijk gekleed, zònder bóórdje! Hij was zó wèggehaald v/d scheertafel!´
Otten was diep onder de indruk van wat er allemaal in Putten aan de gang was en meldde zich bij Fullriede.
IK VOND ´T JUIST ÒM NAAR DIE MAN TOE TE GAAN! HIJ WAS NÍET ´N PRUISISCH TYPE EN ZAG AL WAT OUDER: ´T GRIJZE HAAR KWAM ONDER ZIJN PET UIT EN DÀT GÀF MÍJ VERTROUWEN? HIJ ZAG AAN MIJN UNIFORM DAT IK VAN DE POLITIE WAS, MAAR ÒF HIJ VEEL VAN MIJN EIGENLIJKE FUNCTIE HAD GESNAPT, BETWIJFEL IK.
Fullriede maakte op Otten ´n ´volkomen kalme, solide indruk´. Hij leek ´m ´n man aan wie hij ´in die omstandigheden beslist houvast had´! Om de Duitsers gunstig te stemmen bood hij áán ´t onderzoek naar de daders v/d aanslag & de vermiste Duitse officier ter hand te nemen.
Éérst wilde hij speurhonden naar de plaats v/d aanslag te sturen. Fullriede stemde dáárméé ìn.
Tegen halfdrie die middag kwamen er uit Elspeet speurhonden op de plaats v/d aanslag.
´t Had echter ´n beetje geregend & de sporen waren uitgewist.
Toen Otten dit Fullriede rapporteerde, antwoordde hij dat, als hij vóór 6 úúr díe mìddag de dader of daders òf ´t lijk v/d vermiste officier hàd, Putten ´t er genadig vanàf zou brengen?
Zo níet, dan had hij opdracht om ´t dòrp ´plàt´ te schieten!
Zo rond het middaguur had de commandant der marechaussee in Putten, Overdijk, gehoord hóe de Duitse commandant zíjn troepen bij de Harderwijkerstraat toesprak.
HIJ DEELDE MEDE, DAT ´N DUITSCH OFFICIER BIJ ´N AANSLAG TE PUTTEN VERDWENEN WAS ÈN DÀT HÍJ ZICH NOG TE PUTTEN MOEST BEVINDEN! HIJ HAD DAAROM DE OPDRACHT OM DE INWONERS VAN PUTTEN ÒP DE MÀRKT TE VERZÁMELEN ÈN DE WÓNINGEN TE DOEN DÓÓRZÓEKEN! DEN INWONERS MÓEST DERHALVE NU AANGEZEGD WORDEN ZICH VOOR PERSOONSBEWIJSCONTRÔLE NÁÁR DE MARKT TE BEGÉVEN! HET GEHELE DORP WAS RONDOM AFGEZET EN MEN BEHOEFDE GEEN ARRESTATIES TE DOEN; DIE MENSCHEN MOCHTEN ZICH EIGENER BEWEGING NAAR DE MARKT BEGEVEN, DOCH ÍEDER DIE BIJ HET ONDERZOEK IN DE WONING ZOU WORDEN AANGETROFFEN ZOU ZONDER MEER WÒRDEN DÓÓDGESCHÓTEN!
De Duitsche soldaten werden ìn patrouilles ìngedééld. Politieman Otten bedong bij de commandant, kolonel Fullriede, bij wie hij zich eerder had gemeld, dat de een Nederlandse politieman méékrégen! ´ÒM DE MENSCHEN GERUST TE STELLEN,´ had hij gezegd.......
Otten was chef v/d Politie Motor Dienst, ´n onderhoudsdienst v/h rijdens materieel die in 1943 vanuit Delft naar Putten was overgeplaatst?! Híj was in umiform & werd door Fullriede àls hét hóófd v/d Puttense politie gezien! De mannen v/d PMD, die ´s zondags vrij waren, werden opgetrommeld & rond halféén werden ze in ´n overvalwagen naar hotel De Sprèng aan de Harderwijkerweg gereden.
Dáár kréég men van die Otten de òpdràcht óveràl tegen de menschen te zeggen dat ze naar de markt moesten gaan, zodat deze Duitschers dàn béter ònderzoek naar de daders van de aanslag èn naar die verdwenen officier konden gaan blijven verrichten! Vrouwen met kleine kinderen, zieken en ouden van dagen mòchten thuisblijven?!
Zíj móesten ten téken vàn hùn vrijsteèlling van de Duitse actie búiten áán hùn húis ´n wìt láken hangen....
Óók de woningen waar politiemenschen woonden, werden uitgezonderd!
Terwijl Otten júist het nùt van deze inschakeling van de Nederlandsche politiemannen ìnzàg,
was zijn collega Overdijk zich van hùn netelige positie
góed bewùst.