44257 I/d diaspora i/d late Oudheid werd er ook al
QQleQ
NIET STIEKEM
GEDAAN OVER MOZAÏEKEN
IN SYNAGOGEN🕍: wèl 40 mozaïekvloeren
zijn er tot dusver a/h 💡 licht gekomen, bij 🐝 opgravingen in
en buiten Palestina 🇵🇸, en de kàns is groot
dat Er meer zullen blijven
volgen?!
In de eeuwen
waarin ‘t instituut ontstond,
waren al die uitbundig versierde synagogen🕍de norm
& niet de uitzondering, vanuit Klein-Azië helemaal tot ver in Noordwest-Afrika.
In Hammam-Lif (of NARO, zoals de Feniciërs ‘t noemden) in ‘t húidige 🇹🇳 Tunesië,
i/d westelijke uithoek v/d Carthaagse kust, staat ‘n synagoge uit de 4de eeuw
met mozaïeken die tot de fraaiste & levendigste
v/d Oudheid behoren!
De decoratie
is grotendeels zuiver geometrisch en ornamenteel,
afgewisseld met de gebruikelijke symbolen van de Verlóren Tèmpel,
de menora 🕎 en
de sjofar!
Maar er is ook een zaal met een hele dierentuin in mozaïek!
Er is een fries
🍟 vol vogels, en eentje met ‘n ietwat curieuze combinatie
van ‘n dolfijn 🐬, ‘n grote vis 🐟 & twee 🦆 🦆
eenden ertussen!
Eronder twee 🦚pauwen🦚
naast ‘n spuitende ⛲️ fontein!
Uit deze bron des levens blijkt dat ‘t mozaïek
in Hammam-Lif niet zomaar ‘n speels bestiarium is,
maar een evocatie van de Paradijselijke
Schepping?!
Of je i/d fraaie,
ietwat bolwangige vis met de scherpe tandjes
de monsterlijke LEVIATHAN zíet of (zoals ik) een Gelukssymbool,
passend bij ‘n Tunesische havenstad, hangt af
van de interpretatie die je zelf
het overtuigendst vindt?!
De weldoeners
die deze schitterende mozaïeken er mogelijk maakten,
zorgden er zo nu dus wèl voor dat ze vermeld werden & herinnerd:
de Aramese opschriften tussen de voorstellingen
bevatten hun namen!
Één zo’n
opschrift benadrukt:
“JULIANA LÍET MET HAAR EIGEN GELD💰’T MOZAÏEK IN DEZE HEILIGE SYNAGOGE VERVAARDIGEN VOOR
HAAR ZIELENHEIL!”
Dat ‘n Joodse 👩 vrouw
haar schenking in Hammam-Lif wilde herdenken
is niet zó vreemd?
De zeer beperkte rol
die vrouwen in de MISJNA toebedeeld krijgen,
voornamelijk als ‘t object van mannelijke oordelen over hun rechten & vorderingen,
is wellicht geen betrouwbare weergave
van de sociale realiteit!
Die realiteit
was 🧺 dat mannen en vrouwen samen
in deze synagogen 🕍 zaten,
zònder scheiding!
In feite
zegt nòch de Tora, nòch de Misjna iets
over ‘t onderwerp, en tussen de overweldigende hoeveelheid aanwijzingen
in synagogen 🕍 uit deze periode is geen spoor aangetroffen
van een galerij of een andere
scheiding!
Net als veel andere
Joodse gebruiken waarvan aangenomen wordt
dat ze sinds mensenheugenis alreeds bestaan, ontstond díe verplichting
pas eeuwen later! ‘t Was 🧺’n innovatie
& geen traditie!
Hetzelfde geldt ook
voor de teraardewerping, die werd verlaten,
waarschijnlijk al ter onderscheiding van de ‘nieuwe’ moslimgebruiken (dubbelironisch omdat de islam ☪️ die teraardewerping hoogstwaarschijnlijk v/d Jóden ÓVERGENOMEN had, net als veel andere rituelen, waaronder
het verwijderen van schoeisel)!
Het betreffende vers
in het MISJNABOEK AVOT gaat uit van teraardewerping
als de normaalste gang van zaken
ter wereld 🌎 🗺 🌍!
Maar de uitbundig versierde synagogen
uit de 3de tot de 6de eeuw gooien al onze oude zekerheden over Joodse heiligdommen als plaatsen van gebed en Toralezing
overboord?!
Er blijkt uit
dat het ✡️ Jodendom, terwijl ‘t op de schop genomen werd,
in zekere zin bijna evenveel op beelden
als op geschriften leunde!?!
Ook in
dit ozo cruciale opzicht
was het al van top tot teen totaal verbonden mèt de
omringende culturen en stond het er allang
niet meer (helemaal)
lòs vàn!
Dit is typisch
voor wat we nu
haast bijna overal tegenkomen tussen
de uiteinden der aarde 🌍 🌎 🌏: vermengingen
op al die gebieden des levens
via moderne media, religie,
commercie, politiek &
vele culturen
...
Asih, man, 79 jaar
Log in om een reactie te plaatsen.
vorige
volgende