~*~
Waarom
zo kritisch,
en nog belangrijker:
waarmee legitimeer jij jouw
kritiek op een religieuze traditie,
waar je zelf nota bene bij behoorde?
Daar kan ik een hele reeks antwoorden op geven,
maar ik begin bij
het begin.
a.
Ik
ben niet
kritisch van nature,
integendeel, ik ben opgevoed
als een braaf jongetje.
Geloof
dus niet
die verhalen dat
ik het op de catechisatie
[zo heette vroeger het kerkelijk onderricht]
de dienstdoende predikant al moeilijk maakte
met scherpe vragen.
Niks scherpe vragen,
ik liep het platgetreden pad,
het pad waar iedereen liep,
en het enige waar ik de pest in had,
was dat de dominee in mij een voorbeeld zag
van een gedwee gelovige puber
[toen nog een onbekende term,
op straat dan],
die zijn verstand
gebruikte.
Maar
ik had
nog niet geleerd
om mijn verstand kritisch
te gebruiken en niemand heeft
mij daartoe dan ook
aangemoedigd.
Mijn
hele leven
lang ~ na die
eerste catechisatie dus ~ heeft
niemand dat ooit gedaan.
Laat ik dat hier en nu dan ook
ter plaatse de eerste reden
noemen waarom ik
kritisch ben geworden:
ik wil goedmaken wat anderen aan mij verkeerd deden,
ik wil volwassen gelovigen
[en niet-gelovigen overigens net zo!]
afhelpen van waar ze mij niet van afhielpen,
en wat ik zelf moest veroveren:
OOK
op de platgetreden paden
je verstand gebruiken.
b.
Daarmee
verwant is
een zeker wantrouwen
dat mij allengs heeft bevangen,
ja, inderdaad op het terrein van de godsdienst.
Ik heb er lang over gedaan,
maar tenslotte begreep ik
dat g d handlangers heeft,
niet "ZELF" uit
'den hoge' naar beneden dondert,
maar dat het donderen afkomstig was van dominees,
pastoors, bisschoppen en pausen
[e.d.],
die op hun beurt weer
door de kerken geautoriseerd werden
om te zeggen:
"Maar wij spreken namens God!"
Dat zeggen ze dus zelf,
en dat maakt
wantrouwig?
Die
hierarchie in
de kerken dus,
het baas boven baas,
clerus boven leken,
dat was en is het
dat mij kritisch maakt.
Ik heb begrepen
dat instituten die God [or whatever Big Botherish!]
in hun vaandel hebben,
met macht werken,
met macht boven alle macht,
autoriteit boven alle autoriteit,
want 'van
Boven'!
Rooms-katholieken
zullen niet gemakkelijk
hun kerk verlaten,
omdat zij de macht van de kerk
meer of minder bewust met de macht van God vereenzelvigen
[ze schrijven Kerk dan ook met
een hoofdletter!]!
Ook
allerlei protestanten,
gereformeerden, hervormden en
allerlei andere 'ketterse sekten'
kennen die macht,
en al maken ze zich er misschien wel iets gemakkelijker van los,
stel je er maar niet teveel
van voor?
Namens
God in
de band houden,
dat is de macht van het kerkelijk instituut,
die ik met grote argwaan bekijk.
Waar ik die machtsuitoefening tegenkom,
in leer en leven,
in kerkregering en in pastoraat,
daar ga ik mijn verstand gebruiken,
en de theorie waarop die machtsuitoefening berust,
proberen te ontzenuwen.
En
hetzelfde geldt
natuurlijk ook voor
elke andere autoriteit
van dictatoriale of democratische
herkomst, kommersjele belangen of modieuze
fratsen [of whatever
origin]!
Verwacht
je dat
van het kritische
verstand?
Jawel,
ik ben
wat dat betreft
een beetje een Verlichtingsmannetje
en hoor niet bij de Romantiek
[hoe romantisch ik mij ook zo nu en dan mag voelen,
speciaal ten opzichte van schoonheid, inventiviteit,
wijsheid, intelligentie en menselijker
creativiteit!]
...
@