Therapie

Life is full of confessions these days.




Al meer dan een half jaar ben ik in therapie. Het wordt me steeds duidelijker hoe groepstherapie werkt en dat het werkt, dingen die ik me van te voren niet had kunnen voorstellen. Ik wil voor mezelf op een rijtje zetten wat ik tot nu toe heb gezien en geleerd.

De essentie van therapie is niet je hart luchten, praten, hulp vragen of begrip krijgen van anderen. Therapie gaat niet over het oplossen van problemen. Het is geen afspraak die je afzegt wanneer het niet goed met je gaat.

De essentie van therapie is bewustwording en verandering. Dat begint bij: op een stoel zitten en geen zin hebben. Boos zijn of bang. Niet durven praten, huilen. Niet kunnen huilen. Niet geloven in therapie. Toch positief blijven, voor anderen. Reageren op mensen en merken dat je in therapie precies hetzelfde bent als in het ‘normale leven’. Daarover praten. Gedachtes herkennen die je op het verkeerde pad brengen. Merken dat er niets verandert. Toch twee dagen per week komen. Luisteren, observeren. Anderen zien groeien, genezen en afscheid nemen. Alles uitspreken wat je denkt, ook al zijn het gedachtes over de schoenen die je draagt of je angst om aan de beurt te zijn. Je afvragen waarom je afdwaalt. Je afvragen waarom je bang bent.

Vroeger geloofde ik niet dat therapie mij zou helpen, omdat ik tijdens de gesprekken last heb van de problemen waarvoor ik in therapie ben. Nu weet ik dat dat juist de reden is waarom therapie me gaat helpen. Therapie gaat niet over mijn leven, het is mijn leven. En hoe zielig dat ook klinkt, het zorgt er wel voor dat ik mezelf beter in beeld krijg. Het begint niet met de vraag: ‘waarom ben ik zoals ik ben?’ maar: ‘hoe ben ik überhaupt?’ En door overal bij stil te staan, merk ik hoe doodvermoeiend mijn manier van leven is. Nu snap ik pas hoe verknipt mijn gedachtes zijn. Nu besef ik dat ik mezelf dag in dag uit bekritiseer uit angst negatief beoordeeld te worden door anderen. En niet alleen op de bekende terreinen zoals het houden van een presentatie, presteren op school of het nemen van belangrijke beslissingen. Iedere simpele actie die door anderen waargenomen wordt gaat gepaard met enorme prestatiedruk en perfectionisme. Ik faal als ik de tijd vergeet, als ik per ongeluk iemand voor de voeten loop of ‘goede morgen’ zeg als het middag is, als ik een gesprek laat vastlopen of vergeet ‘dank je wel’ te zeggen, als ik teveel over mezelf praat of juist te weinig, als ik een aanbod afsla, als ik m’n enkel verzwik in het openbaar of als ik iemand de weg niet kan wijzen. Als ik de klapdeur in de trein niet lang genoeg voor iemand open houd of niet snel genoeg loop als iemand anders de deur voor mij open houdt. Ik pas m’n gedrag aan omdat ‘ze anders misschien zullen denken dat’. Mijn mening is niets waard totdat iemand mijn mening deelt. Ik hoop dat ik nooit raar doe, dat ik nooit fouten maak en dat ik altijd aardig gevonden word. Als anderen maar vinden dat ik goed ben, dan ben ik goed. Ik ben bang voor de telefoon, voor werk (dé plek om anderen de dupe te laten worden van mijn fouten), ik ben bang voor de simpelste dingen en ik heb het nooit onder ogen durven zien uit schaamte.

Heel mijn leven had ik het gevoel dat er ‘iets niet goed zat’, maar ik wist niet waarom. Leugens (“Ik heb nog geen rijbewijs want ik heb het nog niet nodig” ), huilbuien, depressies, eetproblemen en automutilatie waren het gevolg. En omdat ik de oorzaak niet kende, veroordeelde ik de gevolgen en belandde ik in een neerwaartse spiraal. Nu weet ik dat mijn verleden me heeft geprogrammeerd op een manier die vroeger werkte, maar nu niet meer. Mezelf aanpassen om geen conflict te veroorzaken, werkte vroeger, nu niet meer.

Ondanks dat ik nog niet veranderd ben, geloof ik ergens dat het gaat gebeuren. Want hoe vaker ik merk dat ik mezelf naar beneden haal, hoe sterker mijn verlangen wordt om het niet te doen. It makes me cry. Ik huil vaker. Niet tijdens huilbuien, maar op de exacte momenten dat ik faal. Ik huil als ik per ongeluk de tijd vergeet en iemand me erop wijst. En hoe dom het op zo’n moment dan ook is om te huilen, toch is het goed. Het betekent dat de kern van het probleem duidelijk wordt, want huilbuien zijn zo ongrijpbaar.

Toch maar weer in de trein stappen en mezelf lelijk vinden in het harde licht van de lampen. Toch maar weer de groep ontmoeten en me minderwaardig voelen. Toch maar wat dingen zeggen tijdens psychotherapie, ook al zijn het domme dingen. Of misschien maar weer terugtrekken omdat ik mezelf niet meer aan wil horen.

Ik ben misschien niet anders dan een half jaar geleden, maar ik weet wel meer. Ik snap beter hoe het werkt. En als mijn verlangen groot genoeg is, zal ik veranderen. Bewustwording, verandering. Ik wil zo graag veranderen…




Therapie is niet meer dan oefenen in een minimaatschappij,
waar je fouten mag maken en kijkt waar het mis gaat.