Traditie in Katlijk *ja een plaatsnaam*

Het Sint Thomasluiden in Katlijk is een eeuwenoud volksgebruik dat jaarlijks plaats vindt in de periode van 21 tot en met 31 december. In vroegere jaren was dit oude volksgebruik in grote delen van Friesland erg populair. In Katlijk wordt deze traditie nog steeds in ere gehouden. Als bijzondere attractie hadden de Katlijker klokkenluiders tijdens de demonstraties op zaterdagmiddag assistentie van het Groninger Klokkenluiders Gilde.

De klokkenstoel staat in het centrum van de belangstelling tijdens het Sint Thomasluiden in Katlijk. Dirk Jan Woudstra en vader Durk Woudstra trekken aan de touwen.

De vereniging Plaatselijk Belang Katlijk organiseerde zaterdagmiddag weer een Sint Thomasluiden - manifestatie. Ervaren klokkenluiders, in traditionele kledij gestoken, lieten de klokken prachtig op maat klinken. De Katlijker klokkenluiders kregen dit jaar assistentie van het Groninger Klokkenluiders Gilde. De leden van dit Gilde zijn de vaste luiders van de klokken in de Martinitoren van de stad Groningen. En de Groningers waren ook het 'vierkant' luiden met twee klokken machtig. Of hadden ze misschien stiekem geoefend. De Katlijkers klokkenluiders zijn door de Groningers uitgenodigd om de klokken van de Martinitoren van de stad Groningen te komen luiden.

Natuurlijk was er ook weer een tent met de nodige versnaperingen, zoals warme oliebollen, warme chocolademelk, Glûhwein en uiteraard het enige echte Katlijker Kruidenbitter. Ook in het prachtige 16e eeuwse kerkje was het weer een drukte van belang. Kunstenaars en hobbyisten hadden hun werkstukken en producten uitgestald.

Het Sint Thomasluiden was ooit bedoeld om de boze geesten aan het einde van het jaar te verdrijven. Hoewel de naam anders doet vermoeden is het Sint Thomasluiden een van oorsprong heidense traditie. Het heeft de naam te danken aan de Heilige Thomas, de 21e december is zijn naamdag. Het gaat bij het Sint Thomasluiden om het luiden van de twee klokken in de klokkenstoel. Veel Friese kerken hebben een dergelijke aparte stoel nabij de kerk of op het kerkhof. Dit heeft weer te maken met de ondergrond waarop moest worden gebouwd. Een toren was vaak te zwaar voor de zachte veengrond, zodat gezocht werd naar een minder zwaar alternatief, dat bovendien veel goedkoper was.
Er werden stoelen gebouwd met één, twee of drie klokken. In de klokkenstoel van Katlijk hangen twee klokken; een grote en een kleine. Het gaat er bij het luiden om de klokken in een goed samenspel, op maat, ritmisch te laten klinken. Meestal wordt dit zware karwei door twee mensen gedaan.