VERLIEFDHEID

Trillende benen, vlinders in je buik… wat is het heerlijk om verliefd te zijn! Het euforische gevoel lijkt wel wat op dronkenschap. En het is net zo verslavend als drugs. Wat gebeurt er in ons persoonlijke scheikundelab als we verliefd zijn? Welke chemische stofjes spelen een rol in de liefde?




Een beetje verliefd
De bekendste 'liefdesdrug' is phenylethylamine, oftewel PEA. Het is een stof die van nature in je lichaam voorkomt en lijkt op amfetamine. Het effect lijkt ook op amfetamine: je kunt de hele wereld aan en nachtenlang doorhalen met je geliefde.

Shotje dopamine
PEA zorgt er bovendien voor dat dopamine vrijkomt. Dopamine is een neurotransmitter: een molecuul dat signalen afgeeft aan de zenuwcellen. Het speelt een grote rol bij het ervaren van genot en blijdschap. Zonder dopamine worden we depressief, maar als we onze geliefde zien of aanraken, krijgen onze hersenen telkens een shotje dopamine. Dan krijgen we dat verliefde, zwevende gevoel.

Energie en opwinding
Dopamine is niet het enige stofje dat een rol speelt bij verliefdheid. Minstens zo belangrijk is norepinephrine, in het Nederlands beter bekend als noradrenaline. Dat lijkt wat op dopamine, maar is wat 'agressiever' en geeft je net zo'n eufoor gevoel. Daarbij zorgt noradrenaline in je hersenen voor de aanmaak van adrenaline, het bekende stresshormoon. Het gevolg: hartkloppingen, vlinders in je buik, zwetende handen en... volop energie en opwinding.Ziek van liefde
Het is dan wel heerlijk om zo verliefd te zijn, maar voor je lichaam zijn al die hormonen en neurotransmitters eigenlijk helemaal niet goed. Ze leveren namelijk nogal wat stress op. Langdurige hoge doses adrenaline zijn niet goed voor je hart.

Er zijn ook andere nadelen. Sommige mensen krijgen last van slaapgebrek en buikpijn. Anderen lijden aan concentratieproblemen of vallen té veel af, omdat ze gewoonweg geen hap door hun keel kunnen krijgen. En wat te denken van de onthoudingsverschijnselen als je elkaar een week moet missen?

Waanideeën
Een van de psychische bijwerkingen van dopamine is dat je onrealistisch gaat denken over het voorwerp van je liefde. Je bent als het ware in een psychotische 'waan' beland. Je denkt dat jouw geliefde de mooiste en geweldigste persoon op de wereld is. Natuurlijk klopt dat beeld niet met de werkelijkheid, maar je bent zo 'onder invloed' dat je dat gewoon niet ziet. Pas als de verliefdheid uitdooft, merk je zijn of haar slechte eigenschappen op. Dan is de dopaminespiegel in je bloed inmiddels flink gedaald.Daling
'Gelukkig' maak je automatisch steeds minder dopamine aan. Net als iedere andere drug, is dopamine zeer verslavend. We hebben al snel steeds grotere hoeveelheden nodig om het gelukkige gevoel te behouden. Op een gegeven moment, meestal na anderhalf à drie jaar, houdt het lichaam de dopamineproductie niet meer bij. Dan zakt de verliefdheid weg. Op dat moment wordt de relatie verbroken. Of de verliefdheid verandert in 'houden van'.

Knuffelhormoon
Als je de euforie van de verliefdheid niet kunt missen, is het monogame huwelijk niet aan je besteed. Maar gelukkig heeft het lichaam ook een chemische formule voor een langdurige relatie. Tot aan je diamanten bruiloft maakt je lichaam oxytocine aan als je je partner ziet. Oxytocine wordt wel knuffelhormoon of relatiecement genoemd. Het is een 'zusje' van dopamine, maar het effect is minder extreem.

Vrouwen hebben hoge spiegels oxytocine rondom de bevalling. Dat zorgt er onder meer voor dat de baarmoeder weer samentrekt tot de normale grootte en dat de melkproductie op gang komt. Bijkomend voordeel is dat de jonge moeder als het ware verliefd wordt op haar pasgeboren kindje.

Een handige biologische reactie met als functie dat je goed voor je baby zorgt. Er is volop onderzoek gedaan naar het knuffelhormoon. Er zijn opvallende aanwijzingen dat zowel mannen als vrouwen oxytocine aanmaken bij knuffelen en strelen. In ieder geval is duidelijk dat mensen met te weinig oxytocine moeite hebben om relaties goed te houden.Lover of chocolade?
Andere hormonen die een rol spelen tussen vaste partners zijn endorfinen. Dat zijn lichaamseigen morfines, die pijnstillend en rustgevend werken. Endorfinen zorgen voor een ontspannen gevoel als je bij elkaar bent en nemen angst weg. Heb je geen vaste partner, zoek dan je troost in chocolade. Een flinke reep pure chocolade en je endorfinespiegel schiet omhoog!

Bio-logisch?
Voor een goede relatie heb je 'chemie' nodig... Het is misschien niet romantisch te bedenken dat ons lichaam een scheikundelab is en verliefdheid een gelukte chemische proef. Maar het is wél logisch dat ons lichaam zo werkt.

Per slot van rekening leidt verliefdheid doorgaans tot seks en zo houden we nu eenmaal de menselijke soort in stand. En seks is ook heel gezond en goed voor de lijn. Het kost immers flink wat calorieën, je maakt het gelukshormoon serotonine aan en bij een orgasme wordt het lichaam overspoeld met endorfines. Dat smaakt naar meer...