[***]
HÉLE BEVOLKING
NOG IN DE AGRARISCHE SECTOR!In Krachtighuizen & ´t afgelegen Koudhoorn
verrezen verspreid over ´t land de kleine huisjes & erfjes van dagloners:
keuterijen met ´n varkenskòt? Dóór de véén- en heideontginningen i/d 18e & 19e eeuw
veranderde de structuur van die boerenbedrijven! De schapenteelt, die op de heide aangewezen was, nam àf!!De rundveestapel groeide en akkerbouw nam toe! Rond 1830 bestond Putten voor 27% uit cultuurgrond? Kort na 1800 waren de bezittingen van het klooster in Paderborn door ´t napoleon-
tische regime in beslag genomen & overgegaan naar de Domeinen!
Weer láter werd ´n groot
déél híervan aan particulieren doorverkocht!
De bevolking van Putten groeide sindsdien gestaag!
Telde Putten in 1829 bijna 3000 inwoners, in 1940 waren ´t er al bijna 10.000 geworden!
Er vestigden zich in Putten veel gepensioneerde koloniale militairen!
Zij waren niet àlléén afkomstig
uit Nederland, maar kwamen ook uit België, Frankrijk, Oostenrijk, Duitsland & de Scandinavische landen!
Ze waren nog vrij jòng als ze uit Oost- of West-Indië kwamen & deze ´kiekers´, zoals ze
werden genoemd, integreerden met de Puttense samenleving?
Vélen van hen trouwden dan
ook een Puttens meisje!
Voor oud-militairen werd er in de jaren twintig van de vorige eeuw
´n speciaal Tehuis òpgericht, dat het Grijze Huis heette...
Veel dagloners op de keuterijen kregen werk i/d bosbouw,
die i/d eerste helft v/d vorige eeuw stèrk tóenam!
Vooràl het dennenhout, dat voor de mijnbouw gebruikt werd,
kwam als nieuwe bòscùltuur òp?!
Florissant was de economische situatie omstreeks 1850 al met al niet!
Het bóuwland was nog steeds niet genoeg òm de groeiende bevòlking
van een bestaan te kunnen voorzíen!
Emigratie van gezinnen i/d agrarische sector kwam dan ook alweer vrij véél vóór?
Ook al vònden vélen in de bòsbouw een góed bestaan,
àrmen waren er óók nòg stééds vòlòp!
]De hervormde gemeente bestéédde een relatief hóóg bedràg áán steun
aan de ruim 100 ´bedéélden´ van de diaconie...
Aan het eind van de 19de eeuw bood een nieuw bestaansmiddel soelaas?
Vélen gingen als bíjkómend middel van inkomsten voortáán óók kìppen hóuden
voor de eierproductie!
Die kippenhouderij groeide nu voortaan explosief en leidde tot een lucratieve hàndel!
In 1896 werd toen een gebouw voor de eierhandel geopend!
In de jaren dertig produceerde men zelfs
al voor de export!
In 1929 verrees daar de nieuwe Eierhal, die tot aan de bouw van het gemeentehuis in 1977 bij ´t Marktplein heeft gestaan!
In de bezettingstijd werden de pluimvee- & varkenhouderij zwaar getroffen
door de maatregelen van de bezetter.
In de jaren ´20 & ´30 v/d 20ste eeuw was Putten ´n plaats geworden
die véél kùnstenaars trok!
´t Luxe aardewerk dat pottenbakkerij Het Kruikje produceerde,
kreeg wereldnaam!
Kunstschilders vestigden zich in Putten...
´t Kunstenaarscentrum d´Olde Deel vertoonde werk van schilders van naam
als Constant Permeke, Leo Gestel, Charley Toorop & Kees van Dongen.
De zoon v/d bekende schilder Jo Bezaan werd bij de razzia òpgepàkt
en is óók in Duitsland òmgekomen.
Na de oorlog vervaardigde vader Bezaan ´n serie houtsneden
waarin hij probeerde gestalte te geven aan zíjn verdriet.
Ziedaar ook ´r achterland v/d ouwe Mòr rond de Biesbosch en de Vale Ouwe:
de waterwerkers & landbouwers, klei- & modderbaggeraars, talloze keuterboeren, graanzaaiers, grasmaaiers, broodbakkers, vleesslagers, dijkbewoners, boerderijen, dijken, kanalen, protestanten, hervormden, gereformeerden en alles wat er opkwam na al die nomadische heidense volksstammen, Romeinse legioenen, Germanen en Fransozen, Britten, Spanjolen, Portugezen, Europeanen,
kolonisten, landverhuizers, migranten & wat al niet?
Geen wonder dat zoiets je nieuwsgierig maakt naar ´n
´hoe het zo is gekomen´, ´waar ging dat naar toe´, ´wat is ervan terechtgekomen´
& ´wat is er nú weer aan de hànd´?
De media staan er elke dag wéér vòl méé:
trumpiaanse disjockeys, vlad raspoetins draculeuze neigingen,
rare kim jong oenen met de vele abc-wapens & shitraketten, boeddhisten, bleekneuzen,
confuciaanse ´poepchinezen´, witwassers, bosnegers, hindoes, moslims, talloze sekten
& gektes, amerikanen, canadezen, australiërs,
nieuwzeelanders, tasmanen,
christenen
etc.?!