42943 Alles draait om perspectief: bemesting van

QQleQ

HUN LANDERIJEN
WAS IN OVERWEGENDE
MATE AFHANKELIJK VAN DE HEIDE-
velden!
Om hier
zo'n gemiddeld
boerenbedrijf toenmaals
van 4 hectare te bemesten
was bijna 3 hectare
heide nodig?

Rekening
houdend met de omlooptijd
van de hei, 7 tot 10 jaar, betekende dit
'n eeuw of 2 geleden 21 hectare heideveld per boerenbedrijf,
wat neerkwam op 'n verhouding van 1 op 5,25?
Bij die berekening werd ook rekening
gehouden met beweiding & de behoefte
aan brandstof. Buis kwam, in 't ongunstigste geval,
op 'n verhouding van 1 op 15 tot 1 op 20! Zolang er nog
geen betaalbaar alternatief was voor hun traditionele manier
van bemesten voor de landbouw, hoefde aan ontginning niet gedacht
te worden?! Tegen de Zuiderzee zag 't landschap er anders uit dan
op het Veluwe massief, hoe dichter bij zee des te meer
graslanden. Zij waren bestemd voor de veeteelt
& als hooiland.
Dichter naar 't zand toe
was de grond in gebruik voor de akkerbouw.
Aan de veldzijde kon men 't land slechts nog met grote moeite
geschikt maken voor de landbouw.
De schout van Doornspijk
beklaagde zich hierover in 1819
in een, vermoedelijk aan het provinciebestuur
gerichte, brief, dit terwijl er dáár minder bemesting nodig is
dan hier op de eigenlijke zandgronden!?
Regelmatig terugkerende overstromingen in 't
voorjaar waren 'n groot probleem.
De aanleg van de Afsluitdijk in 1932
maakte hier pas 'n einde aan!
Van een scherpe scheiding tussen de
diverse grondsoorten was overigens geen sprake,
eerder liep het ene gebied langzaam over in het andere?
De verbindingen
tussen de steden en dorpen
op de Noordwest-Veluwe waren lang problematisch.
Er lag vanaf 't eind v/d
Middeleeuwen al wel 'n weg van Harderwijk
naar Zwolle.
Die weg liep op geruime
afstand ten noorden van het dorp Nunspeet,
ging verder zuidelijk van Doornspijk &
Oldebroek via Wezep
naar 't Katerveer bij Hattem.
In 1830 kwam er 'n directe verbinding
tussen diverse plaatsen in dit gebied tot stand.
Vóór die tijd lagen de meeste dorpen
nog niet aan doorgaande wegen...
De Zuiderzeestraatweg was de eerste bestrate doorgaande weg.
't Was nog 'n tòlweg die tot 1899,
toen het Rijk de lasten op zich nam,
zwaar op de gemeentelijke financiën drukte!
De kosten van de aanleg & het onderhoud van de weg
werden namelijk niet volledig door de tol gedekt.
Voor de jaren dertig van de 19de eeuw waren de steden
Harderwijk & Elburg, twee voormalige Hanzesteden, via zee te bereiken en
waaierden de wegen vanuit de steden
't achterland in!
Het landschap
op de Noordwest-Veluwe
vertoont i/d 19de eeuw nagenoeg overal
hetzelfde beeld? De twee steden en de dorpen langs de
Zuiderzeekust waren verbonden met 'n bestrate weg,
verder hoofdzakelijk zandwegen.
De dorpen hadden
toen kleine kernen, verder lagen temidden van
heidevelden, zandverstuivingen & enkele
bossen, tamelijk verspreid wat
daglonerwoningen & boerderijen.

Ouwe
Mòr Asih
heeft nog 't Irminloo,
Harderwijk & Putten in z'n
kop van de eerste vijf/tien jaren
na de oorlog: broodbaklucht, voedselventers,
bakfietsen, visvrouwen, melk-karren, militaire oefeningen op de omringende
heidevelden en zandverstuivingen en aan de kust, twee Duitse bunkers, riet, stromende beken, zandpaadjes, korenvelden, eikenhakhout, huttenbouwen, haasje over, touwtjespringen,
hondenhokken, koeien, kikkers, salamanders, egels, honden, katten,
eenvoudig simpelweg ouderwets, waterpomp, beerput,
petroleumstellen om op te koken,
kachels, fornuizen,
Wèrk!
Dàt alles
is sindsdien sterk
veranderd, halve hei volgebouwd
met nieuwbouwwijken, net als 't landbouwland,
houtkap, toeristen, industrieterreinen, ambulancegeluiden,
brandweer, politie, andere uniformen & inhouden, opvullingen,
begraafplaatsen, winkelcentra, afbraak & opbouw, auto's overal, lawaai & kabaal dag en nàcht, lichtvervuiling, inbraken, roofovervallen, verkeersongelukken, oplichters, collectes & wat al niet aan massamedia: radio, tv, mobieltjes, kringloopwinkels, multiculti, homo, hetero, trans, jazz, rock
& roll, vetkuiven, langharigen, modefratsen, festiviteiten, werklozen, migranten,
Afrika, Indië, Amerika en Australië, Canada, Suriname, ABC/SSS~eilanden, spacemiljardairs, Ambonezen,
& Papoea's, Zwarte Piet & de Sinterklazen,
Kerstmannetjes, kaboutertjes, neomonniken & -nonnen, sneeuwkanonnen &
sekten, gektes, drukte om van alles en nog of juist
helemaal niks? Quizzen, kwasten, hijgers, dalers,
stijgers, poppenkast & amerikanismes
oude liedjes, nieuwe melodietjes,
Hans & Grietjes, Klein Duimpjes,
Assepoesters, Doornroosjes
enzo...

OK!
knipoog
gaap!
09 jan 2023 - bewerkt op 14 jan 2023 - meld ongepast verhaal
Weet je zeker dat je dit verhaal wilt rapporteren? Ja | Nee
Profielfoto van Asih
Asih, man, 79 jaar
   
Log in om een reactie te plaatsen.   vorige volgende