Afrika stage deel 3

11-07-09
Nadat we vrijdag de weersvoorspellingen hadden gecheckt hebben de halve avond besteed aan bedenken welke andere bezienswaardigheden/ activiteiten we binnen konden doen zodat we niet de shitload regen over ons hoofd heen zouden krijgen die voorspeld was.
Zaterdagochtend worden we wakker door de zon die door de gordijnen heen schijnt. Een strakblauwe lucht waar in de loop van de dag wel wat wolken verschijnen, maar he, we mogen niet klagen en springen snel in auto op weg naar Robbeneiland. Het eiland waar Nelson Mandela 18 jaar gevangen heeft gezeten.
Vanaf Waterfront kunnen we kaarten reserveren voor de boot en de daar aan vast zittende bustrip + gevangenisbezoek van 3.5 uur in totaal. Als we bij het loket aan komen om kaarten te reserveren wordt ons verteld dat er nu een boot vertrekt waar nog plaats is voor ons tweeen. Mazzel dus! We lopen de boot op en ik pak al vrolijk mijn boekje met informatie om die eens lekker door te lezen tijdens de 20 minuten boottocht. Na 5 minuten zijn we de haven uit en begint de ellende. Alle tyfesteringkutboten ook echt, nooit meer in mijn hele leven ga ik die boot in. Het was zo kajak(?) een boot die niet in 1 V in het water ligt maar met 2 rails als het waren. Die glijd niet rustig tussen de golven door. Nee stel je voor, deze beukt vrolijk tegen elke golf op. Van links naar rechts, van boven naar onder, en Kioa moet kotsen. Als ik er nu weer over schrijf word ik gewoon weer misselijk! Belachelijk echt. Ik was zo kotsmisselijk en op de heenweg keerde mijn maag zich dus ook letterlijk om. De terugweg wist ik me iets beter in te houden maar ook daar was ik tot ’s avonds beroert van.
We starten op Robbeneiland met een bustocht van 45 minuten over het eiland zodat we een algemene indruk zouden krijgen. Daarna zouden we 45 minuten een rondleiding krijgen door DE gevangenis + de cel van Nelson Mandela.
De bustocht nam ons lang de leprabegraafplaatsen, de 3 gevangenissen die het eiland rijk is + de steengroeve waar de politieke gevangenen moesten werken om hun spirit te breken (stenen uithakken en verplaatsen van A naar B, om ze de volgende dag naar plek C te sjouwen en daarna weer terug na A waarna deze cyclus herhaald werd) en de forten van de britten. Helaas voor hun waren deze forten pas 2 jaar nadat de oorlog was beeindigd klaar, haha sukkels ook.
Daarna kregen we een rondleiding van een ex gevangene die vertelde over het leven in de gevangenis en hoe zelfs de apartheid tot daar was doorgevoerd. Het eiland bevatte in de laatste periode alleen politieke gevangenen. Deze werden onderverdeeld in colored en black. De zwarten werden veel slechter behandeld dan de colored, blanken waren er niet op eiland. De zwarten kregen minder kleding om zich te wapenen tegen de kou in de winter en ook hun menu was veel schaarser. We zien de grote gemeenschappelijke cellen waar 40 gevangenen samen leven en de kleine cellen voor individuen. Al met al natuurlijk indrukwekkend om te zien maar toch doet het me zoals altijd weer vrij weinig. Het zijn vooral de verhalen die indruk maken en de stempel drukken op zijn dag voor mij. Daarnaast was ik me er ook schrijnend van bewust dat al deze mensen die hier rondleidingen geven elke dag weer geconfronteerd worden met hun verleden in deze cellen, terwijl het enige waar de bezoekers oog voor hebben is de cel van Nelson Mandela. Alsof hij de enige is die wat betekend, alsof hij de enige is die geleden heeft. Al die cellen zaten vol met mensen die gemarteld werden, geteisterd en jaren met ontberingen moesten leven.
Over irritatie gesproken, Pieter en ik hebben ons dood geergerd aan een gigantisch klef stelletje wat tijdens het verhaal van de gevangenen foto’s van elkaar zaten te maken, kusjes stalen en alleen maar tegen elkaar aanhingen in plaats van respect te tonen voor deze man. Vrijen doe je maar ergens anders, flikker nou een end op echt.
Eenmaal van de boot af hebben we nog een beetje over de kade bij Waterfront gestruind voordat het toch echt begon te regenen en we terug gingen naar huis. Dik geluk gehad dat het dus grotendeels nog droog is geweest.

13-07-09
Nieuwe week, nieuwe werkplek. Wederom, die afrikanen en hun tijdsbesef, verschrikkelijk. Ik had om 8 uur ’s ochtends een afspraak met Marriete de Jager. Om kwart over 8 komt ze aankakken waarna ze belooft dat ze alleen even haar sleutelbos moet pakken en binnen een paar seconde weer bij me terug zou zijn. Weer 15 minuten laten komt ze op haar dooie gemakje naar buiten wandelen in het minst niet verbaast over het feit dat ik nog steeds braaf zit te wachten.
Later met de lunch was ik al met Mrs. Frans gestationeerd en vertelde ze dat ik van 1 tot half 2 lunchpauze had. Toen ik keurig om half 2 op haar deur klopte begroete ze me met de zin: “What are you doing here so early!”
Echt. Afrikanen. Hopeloos.
De rest van de dag was best wel vet, zeker met het de komende week voor me. Maar naar mate de dag vorderde werd het wel weer allemaal heel onduidelijk wat ik waar ga doen met wie.
Ik begon dus met een bespreking met Mariette de Jager, hoofd maatschappelijk werk, die mij uitlegde dat ze voor mij had geregeld dat ik vandaag mee zou lopen met Mrs. Frans die maatschappelijk werk verrichte bij de afdeling infectiologie. Zij begeleid voornamelijk kinderen en jong volwassenen met aids of tb. Vandaag zou ik ook nog even kennis gaan maken met Mrs. Swarts die maatschappelijk werker is bij nefronologie, wat in het Tygerberg ziekenhuis een speciale status zou betekenen. Hun aanpak van het sorteren van patienten voor dialyse schijnt zeer vooruitstrevend en bijzonder te zijn, aldus Mrs. de Jager. Morgen ga ik dan naar de wekelijkse bespreking waar ze beslissen welke patienten ze die week zullen opnemen.
Mrs. Frans liet me de afdeling zien, ze hebben een day clinic die van dinsdag tot donderdag open is en een kinderafdeling voor kinderen die opgenomen zijn met zware infecties. Deze afdeling heet hope, en lucky me, ik mag er donderdag een dagje meelopen met de artsen. Het is wel een treurig gezicht, al die kindjes in van die oude lelijke bedjes achter grijze tralies, met moeders ernaast die op een stalen “ bedstoel” slapen. Of terwijl een stoel waar je een voetenbankje bij krijgt, ligt nog steeds voor geen meter lijkt me. Zie je daar twee baby’s liggen, komen 10 minuten laten twee pre pubers binnen lopen, ouder dan 14 kunnen ze niet zijn. Dat zijn dan de moeder blijkt.
Mrs. Frans vertelde me over een patientje dat daar lag, een jongetje van 5 maanden oud, de jongste van 4 bij een moeder van 27. De moeder is verslaafd aan alcohol en had de baby alleen in huis laten liggen de hele dag, terwijl zij opzoek was naar geld (=alcohol). Toen haar andere kinderen aan het eind van de middag thuis kwamen vonden ze hun broertje daar, met een kant van zijn gezicht weggevreten door ratten…
Dat hummeltje lag te slapen, met zijn gehele linker gezichtshelft bedekt met verband waar hier en daar een al druppeltje bloed doordrukte op het nog witte verband. Ze doen er momenteel alles aan om deze kinderen weg te halen bij de moeder.
Om hier pleegouder te worden zijn er nogal wat eisen. Ten eerste moet je zelf al ouder zijn (kinderen van jezelf hebben) vervolgens moet je een intensieve curses volgen en wanneer men dit voltooit heeft wordt je opgescheept met 6 pleegkinderen. Zes kinderen! Naast je eigen kinderen, met een inkomen wat waarschijnlijk al niet zo hoog is. Vind je het gek dat er zo moeilijk pleeggezinnen zijn te vinden!
Rond half 11 moest ik naar Mrs. Swarts voor mijn kennismaking met de nierafdeling en hun outstanding program. Daar aangekomen had ze alleen een spoedpatient die ze direct moest zien, dus daar gingen we, 15 minuten lopen van de ene kant van het ziekenhuis naar de andere kant. Ondertussen legde ze me uit dat doordat ze zo weinig geld ter beschikking hadden gekregen van de overheid ze gedwongen werden de patienten die in aanmerking kwamen streng te selecteren. Zo was een van de eisen dat de patienten werkten. Maar wanneer ze aan de dialyse komen betekend dit dat ze maandag, woensdag en vrijdag voor 4 uur aan de dialyse liggen en dus niet in staat zijn te werken die dagen. Het lijkt me een toch vrij onhandige eis om te stellen dat de patient blijft werken. Maar goed wie weet is het wel nastrevenswaardig. Dat de patient werk moet hebben is omdat ze geloven dat hij zo toont levenslust te hebben en niet van plan is op te geven en dood te gaan.
Het spoedgeval betreft een man die 4 dagen geleden was opgenomen vanwege verstoorde nierfuncties. Hij blijkt er ver heen, maar had geen werk waardoor hij een randgeval werd voor de dialyse. Daarentegen heeft hij wel een zoontje van 6 waarvan ze geloven dat hij daar misschien zijn levenswil uit kan halen. Hoe dan ook, ze waren er nog niet uit voor dinsdag. Wie weet hoeven ze morgen ook wel niet te beslissen. Deze man smeekte terwijl de tranen over zijn wangen liepen of hij naar huis mocht. Hij miste zijn vrouw, zoontje en dieren zo erg waarna hij een half uur uitwijdde of zijn mooie huski hond en het wandelingtje wat hij hier altijd mee maakt. Hij trok het niet langen in het ziekenhuis. De arts + mrs. Swarts proberen de man duidelijk te maken dat als hij nu vertrekt hij binnen een week dood is, maar dat maakt hem geen niks uit. Hij wil niks liever dan naar huis ookal wordt dat zijn dood. Vanaf hier haar ik af, hoe kan een man nou zo zwak zijn dat hij liever dood gaat dan de kans te krijgen op een lang leven en zijn kind zien opgroeien?! Natuurlijk, zijn leven zal minder worden als hij aan de dialyse ligt maar wie weet is er iemand in zijn familie die een nier kan afgeven en leeft hij nog lang en gelukkig daarna. Wie noemt zichzelf nou een vaderfiguur als hij zo makkelijk opgeeft?! Ik zal morgen wel horen wat hij uiteindelijk besloten heeft.
De middag was helaas wat minder boeiend. Ik zat bij mrs. Frans op haar kantoor maar 3 uur lang kreeg ze alleen maar patienten die geen afrikaans of engels konden. Ze praten in een taal waar ik de naam niet eens kan uitspreken, het enige wat ik erin hoorde waren klikken, klakken en smakken met de tong. Na verloop van tijd begon ik me toch aardig te irriteren en was ik al uitermate verveeld. Zoals een kind van mijn beaamd heb ik toen maar een huis gebouwd van blokken, vervolgens het huis weer afgebroken en dit keer om een groot pluche konijn weer opgebouwd zodat alleen de oren en zijn ogen er nog uitstaken.
Je moet toch wat.

14-07-09
Dit is wel de moeite waard om even als eerst te vermelden! Pieter heeft net een top 4 opgesteld van de meest zinloze baantjes om de werkeloosheid hier te voorkomen:
1) De “ bewakers” bij de uitgang van het ziekenhuis die elke achterbak controleren voordat de bezoekers door mogen rijden, de tassen blijven dicht. Checken ze op lijken? We’ll never know.
2) De levende parkeermeters. De mannetjes die van elke auto die parkeert in hun zone opschrijven hoelaat hij er komt te staan en van wie hij is. Later bij terugkeer mag je deze man dan ook geld in zijn gleufje stoppen.
3) De vlaggenwaaiers. Deze mannen staan bij een gat in de weg, een plasje waar gevaar voor verdrinking van de auto’s is, een gangwar. Ze zwaaien vrolijk met hun vlaggetje om de bestuurders te waarschuwen. Alhoewel ze ware zwembaden op de weg dan weer over het hoofd zien.
4) Buschauffer. Elke bus die wij zien is uitgestorven, iedereen gaat hier met kleine witte minibusjes. Die zijn gemaakt voor 9 personen maar vaak gaat er zo’n man of 30 in.
Vandaag was mijn tweede dag in het Tygerberg ziekenhuis waar ik om kwart voor 8 verwacht werd. Nou bij deze, als je een half uur te laat bent, ben je precies op tijd hier. Godsallekleren, ze laten me allemaal wachten hier. Vanochtend een kwartier, waarna me naar het multidiciplinair overleg gingen van de kinderafdeling Hope. Daar aangekomen bleken we een van de eerste, de laatsten kwamen een kwartier laten binnen druppelen. Maar goed..
Saai, die overleggen. Ik ken de patienten niet, het gaat ik rap afrikaans meestal en er word ellelang doorgezeurd door studenten over wanneer ze wel of niet nieuwe tests moeten aanvragen. Dit was van 8 tot half 10. Daarna heb ik verzonnen dat ik naar Philip moest ( ja ik moest ook wel naar hem, maar niet perse dan..) zodat ik niet weer 2 uur toe hoefte te kijken hoe Mrs. Frans haar papierwerk bijwerkte. Bij Philip even wat dingen overlegt en daarna thuis mezelf maar eens opgewarmd met een kop koffie want het is echt ijskoud in dat ziekenhuis! Op de kamer van mrs. Frans is het sowieso stervenskoud aangezien ze er heilig van overtuigd is ze minder snel besmet raakt door haar patienten (infectiologie he) als haar kamer een temperatuur heeft van 5 graden. Niet uit te houden dus. Overigens is haar kamer sowieso kut aangezien de lamp kapot is en de kamer dus word verlicht door het computerscherm wat een blauwachtig flikkerschijnsel geeft in de kamer. Ze vertelde dat ze al een paar maanden vroeg om een nieuwe lamp, nadat ze dan eindelijk iemand hadden langs gestuurd hield die lamp er ook na 2 dagen mee op. “ Jamaar mevrouw u moet weten we krijgen geen nieuwe lampen meer geleverd dus ik heb deze moeten jatten uit een ander kantoor aan de oostzijde van het ziekenhuis.” Daarna besloot ze het maar te laten.
Om half 12 had ik het multidiciplinair overleg op nefrologie waar ik nog steeds geen idee heb wat ik daar doe maar goed. Dat was ook saai. Zij hebben zich een breuk gelachen om het feit dat wij in nederland het dossier van de patient in een “ map” hebben zitten. Zij noemen het folder. Overigens moet elke patient hier zijn eigen map kopen in de supermarkt en dan bij het ziekenhuis afleveren. Kleurrijk wordt het wel zo al die verschillende disney mappen van de patienten.
Na mijn meeting daar moest ik opnieuw op zoek naar mrs. Frans die als het goed is op haar kantoor zou zijn. Daarnaast moest ik mrs. de Jager vinden om te vragen naar de rest van mijn programma, wat nog steeds reteonduidelijk was. Mrs. de Jager was natuurlijk in geen velden of wegen te bekennen, en mrs. Frans idem niet. Na een half uur voor het kantoor van mrs. Frans zitten te wachten heb ik een briefje onder de deur doorgeschoven en ben ik opnieuw op zoek gegaan naar mrs. de Jager. Ook die was nogsteeds spoorloos. Mijn besluit was dan om ook maar een briefje achter te laten bij het secretariaat met mijn mobiele nummer. En wie kom ik tegen daar.. natuurlijk. Mrs. Frans! Die mij vervolgens vertelde dat ik lunchpauze had en ze me pas om half 2 weer verwachtte te zien.
Great. Uit wraak ben ik expres 10 minuten later vertrokken waar ik natuurlijk ook alleen maar mezelf mee had. Alle liften in deze vleugel van het ziekenhuis waren kapot vandaag dus ik heb me ook echt een breuk gesjouwd elke keer van de begane grond naar verdieping 8.
Godzijdank werd de middag ineens onverwachts leuk en boeiend! Ik werd geplaatst bij een arts die spreekuur had. Hij is infectioloog maar vandaag waren het alleen patienten met HIV. Echt superleuk om daar bij te zijn! Heel intressant en triest ook.
De hele week zit de wachtkamer vol bij deze afdeling, net als bij alle andere ziekenhuizen en dagklinieken. Alleen dat geeft al hoe groot het aids probleem is hier, daarnaast moet men zich dan ook nog voorstellen hoe groot het taboe erop is en hoeveel mensen dood gaan zonder zich ooit te laten behandelen.
De arts vertelde dat er sinds de laatste jaren een nieuwe drug in de opkomst is, gemaakt van de medicatie die word gegeven aan HIV patienten om het virus te onderdrukken. Wanneer men deze medicatie snuift schijn je er high ervan te kunnen worden. Het gebeurd steeds vaker dat mensen hun medicijnen verkopen zodat ze alsnog wat geld binnen krijgen. Ook komt het vaak voor dat mensen stoppen met hun medicatie in te nemen zodat ze zo erg achteruit gaan dat de arts een dissabillity verklaring zal tekenen. Dit houdt in dat de desbetreffende persoon niet meer in staat is te werken. Hiermee krijgen ze dan 1000 rant per maand. Nauwelijks genoeg dus om hun familie van te onderhouden.
De eerste patient was een getrouwde vrouw van 42 met een kind van rond de 20. Dit kind was niet van haar huidige partner en ze wou graag een kind samen met haar man. Hiervoor is de naar een gynaecoloog geweest die weigerde haar in te schrijven bij hun IVF programma omdat ze te oud zou zijn. De arts nu gaf haar twee mogelijke opties. Een was om gewoon zonder condoom seks te hebben, de kans dat ze haar man zou besmetten met HIV was vrij klein aangezien haar bloedwaarden zeer goed waren. De andere was om het sperma van haar man op te vangen en dit bij zichzelf te injecteren met behulp van een spuit (die ze mee kreeg van de arts). Hij waarschuwde haar wel dat op deze leeftijd een kind krijgen wel meer risico’s met zich mee brengt voor het kind (Syndroom van Down kende ze niet, zodra hij het had over “ funny face” snapte ze hem). Nadat ze naar huis was gegaan legde hij me uit dat het in Zuid Afrika heel belangrijk is om te laten zien dat je vruchtbaar bent. Dat zou de hoofdreden zijn voor zoveel tienerzwangerschappen omdat ze zo jong mogelijk moeten laten zien dat ze in staat zijn een (gezond) kind te krijgen. Daarnaast is seks een zeer belangrijk issue en word het zeker door de schoonfamilie van de man vaak niet geaccepteerd als de vrouw wel al een kind heeft maar niet samen nog een kind wil/kan krijgen.
De laatste patient betrof een weduwe met HIV. Ze kwam met de klacht van opgezette benen, maar naarmate het gesprek vorderen kwam er heel wat meer naar boven. Ze vroeg op gegeven moment aan de arts of hij haar kon vertellen of het waar was dat als je geen seks hebt je lichaam daaraan schade ondervind. Dit was namelijk wat iedereen geloofde en haar vertelde. Zijzelf had nu al 7 jaar geen seks gehad (bewust) na de dood van haar man maar begon zich nu af te vragen of dit wel de juiste beslissing was als het zo slecht voor haar was. Hij stelde haar gerust dat het van geen enkele schadelijke invloed kon zijn fysiek maar dat hij wel benieuwt was waarom ze geen seksuele relatie aan wou gaan aangezien het in een liefdesrelatie wel emotioneel een belangrijk aspect was. Het bleek dat haar man gestorven was aan aids zonder dat zij hiervan op de hoogte was. Pas na de dood van haar man ontdekte ze dat hij HIV had en gestorven was aan de gevolgen hiervan. Ze verdenkt haar man er van dat hij is vreemdgegaan tijdens hun huwelijk en zo het virus heeft opgelopen en het aan haar heeft gegeven. “Kijk wat een man en seks me mij gedaan heeft, hoe kan ik nou nog een seksuele relatie aan gaan nadat ik dit weet?”
Ze wilde er niks meer van weten en hield haar ziekte ook voor zichzelf. Zelfs haar kinderen weten van niks. Bang als ze is dat iedereen haar met de nek aankijkt zoals ze bij andere buurtbewoners heeft zien gebeuren. Mensen durven niks meer aan te raken wat zij heeft vastgepakt en met haar praten word ook al snel een obstakel.
Het leven hier is hard als HIVpatient.