De keuze voor het kwaad uit naam van het goede

Goed en slecht. Een relatief begrip. Het een kan niet zonder het ander. Er is geen goed zonder dat het kwade er is. Er is geen hemel zonder een hel. Je weet niet wat licht is als je het donker niet kent.

“Het web van ons leven is als gemengd garen, goed en kwaad ineen getwijnd. Als onze deugden niet door onze fouten werden gegeseld vervielen ze tot hoogmoed, en als onze euveldaden niet door onze deugden werden gekoesterd, vervielen ze tot wanhoop.” William Shakespeare

Shakespeare vertelt hier dat het goede niet op waarde te schatten is als je het kwade niet kent. Zonder één van de polen niet te kennen, weet je niet hoeveel de ander betekent. Goed zou niet bestaan als er geen kwaad was. Dus een ‘goede’ daad verrichten zou nooit mogelijk zijn.
Nu is de vraag wat beter is. Is een moeizaam leven met kennis te prefereren boven een zorgeloos bestaan dat je niet bewust leeft? Is het leven zonder kennis van goed en slecht te verkiezen boven de wereld zoals hij nu is?
Persoonlijk vind ik het angstaanjagend klinken. Een soort Utopia. Geen kwaad te bekennen. En dat alles wat nu ‘goed’ wordt genoemd vanzelfsprekend is. Het klinkt mij niet menselijk in de oren en zelfs griezelig. Op dat moment heb je dus geen idee van hoe groot jouw geluk eigenlijk is. Als het woord geluk dan tenminste nog bestaat. Het kan zijn dat het leven prettig is op die manier. Maar misschien juist wel omdat ik de kennis gewend ben kan ik mij niet voorstellen zonder te leven.

Al zolang de mens zich kan heugen, bestaat er goed en slecht. Maar wat is er te verstaan onder goed en slecht?
Van Dale zegt:
goed (bn.)
1 juist, zoals het behoort, zoals verwacht wordt <=> fout
2 van hoge kwaliteit => best, waard; <=> slecht
3 deugdzaam, oprecht <=> slecht

slecht (bn.)
1 van onvoldoende kwaliteit => er is veel kaf onder het koren, kwalijk, mies, niet denderend, triestig; <=> goed
2 onaangenaam <=> goed
3 ziekelijk, ongezond <=> goed

De vraag wat goed en slecht is houd al lange tijd de mensheid bezig. Socrates was al bezig met de vraag wat goed en kwaad is. Volgens Socrates doet niemand vrijwillig kwaad. En als een persoon kwaad doet is dit omdat hij niet weet wat waarlijk goed is. Plato zou geïnspireerd kunnen zijn door deze gedachte van zijn meester, en hieruit zou zijn ideeënleer voortgevloeid kunnen zijn. Plato slaagde erin de lijnen uit de voorafgaande filosofie bij elkaar te brengen. Alles wat we op aarde waarnemen, was volgens Plato maar een afspiegeling van de ideeën. De ideeën kan je alleen leren kennen door het denken. Het hoogste in de ideeënwereld is het idee van het goede. Wie het idee van het goede aanschouwd heeft, beschikt over zekere kennis omtrent alle goed en kwaad en zal dus altijd de juiste keuze maken. Hij beschikt over een absolute norm, waaraan hij ieder individueel geval kan afmeten.

Één goed en één kwaad. Ieder mens heeft beide meegekregen vanaf het begin van zijn bestaan, maar krijgt de keuze te kiezen. De keuze om elk te gebruiken. De keuze tussen het goede en het kwade. Doordat men weet wat het goede inhoudt kan men ervoor kiezen het slechte te nemen.
Zodra een baby geboren wordt is het geplaatst op een bepaalde plek op aarde. Deze plek heeft een eigen cultuur met eigen normen en waarden. Deze cultuur zal gaan bepalen wat goed en slecht voor betekenis zal krijgen.
Bij het ontstaan van het leven krijgt elk individu de macht om te kunnen kiezen. Te kunnen kiezen tussen bijvoorbeeld goed en slecht. Naast het vermogen om te kunnen kiezen krijgt ook ieder individu de gave om lief te hebben. En daarnaast de behoefte deze liefde te beschermen. Te beschermen tegen eventuele beschadigingen, en de liefde als een deel van zichzelf te beschouwen. Deze twee factoren maken, dat ook de keuze voor het kwade een optie is. ( Bescherming bieden door het kwade te kiezen uit naam van het goede) De liefde beschermen door het kwade te kiezen, uit naam van het goede.
De liefde is een breed begrip. De mens kan liefde voelen voor zichzelf, zijn omgeving of voor dingen waarin hij gelooft. Zo kan er liefde gevoeld worden voor de godsdienst of bepaalde standpunten die iemand inneemt. Om dit te beschermen, de liefde, worden er vele slechte dingen gedaan. De mens kan egocentrisch genoemd worden, maar de verklaring is de liefde. De mens houdt nou eenmaal het meest van de dingen die hij, deels expres, om zich heen verzamelt. En hij houdt zich dan ook het meest bezig met zichzelf. Zodra iemand de ‘liefdes’ kwaad wil doen in zijn ogen, zal hij in opstand komen. Sommige in ergere maten dan andere.
De maten waarin mensen hun liefdes beschermen verschilt. Het hangt samen met de cultuur waarin zij zijn opgevoed. Is er nooit geleerd dat moorden slecht is dan zal deze optie eerder open liggen dan wanneer dit totaal is afgezworen door de omgeving. Het zal niet meer de eerste optie zijn. Ook speelt natuurlijk de rangorde van de liefdes mee. Als iemand jouw grootste liefde aantast zal hier sneller en heftiger op gereageerd worden dan wanneer iemand iets aantast wat jou waardevol is maar in mindere maten.

“Was het maar zo eenvoudig! Was het maar zo dat er slechte mensen bestonden die ergens in het geniep euveldaden bedreven, zodat we ze enkel hoefden af te zonderen en te vernietigen. Maar de scheidslijn tussen goed en kwaad loopt dwars door het hart van ieder mens. En wie is bereid een deel van zijn eigen hart te vernietigen?” Alexander Soltzjenitsyn

Nu dan de vraag: Is de mens van nature goed of slecht?
“De keuze voor het kwaad uit naam van het goede”.
Ik geloof in liefde
Ik geloof in het goede
Ik geloof dat de mens van nature goed is