42916/150Wij zaten dus in dat blok met 64 man!
QQQ
ONZE 'BLOCKÄLTESTE'
was weer eens een vreselijk mensch, wéér
'n groene mof [een veroordeelde medegevangene: KAPO]! [...]
Enfin, ik ben daar 's Avonds binnengekomen. We hebben toen soep gehaald,
dat was watersoep met aardappelen. Ik ben daar direct ziek geworden met dysenterie [...],
maar ik moest trots mijn dysenterie toch werken! Ik ben een keer op appèl in elkaar gezakt
en vrienden hebben mij toen bij de dokter gebracht, maar we werden direct
teruggestuurd...... We werkten aan de tankvallen. We gingen dan eerst
met de trein, ongeveer een kwartiertje, dan verder loopen! [...]
Dat werk was zoo: het was een open stuk land en daar
moesten wij dan de graszoden uittrekken en
tien meter verder opstapelen!
Zij moesten de tankvallen overdekken
voor camouflage! Elke ploeg van 100 man
had een 'KAPO' & twee 'Vorarbeiter'; dat waren allemaal Duitschers......
De 'Kapos' waren allemaal beestachtig, de voorarbeiders vielen soms nogal mee.
Die gezichten liggen mij nog steeds voor de geest! [...] De tankvallen moesten 2.5 meter diep worden. Ze waren v-vormig. Ik had nog nooit eerder gegraven, het viel niet mee,
maar van werk was ik nooit doodgegaan. [...] Bij de bewaking hadden
we ook SS'ers, o.a. de 'Oberscharführer', een betrekkelijk geschikte vent,
dat begrijp ik zelf niet! Soms deelde hij cigaretten uit, dat is echt gebeurd! [...]
We hadden zelf helemaal geen cantine. [...] Het kamp was erg oud, dat zag je aan de barakken,
die waren erg haveloos. Er waren veel appèls. Om zeven uur moesten de in totaal 2000 gevangenen
in het kamp opstaan. Het ontbijt bestond uit brood, koffie & soms worst. Men kreeg voor de ochtend PORTIONEN (een dubbele snee brood) mee en om 4 uur 's middags nog 'n dunnen snee. 's Avonds kreeg men avondeten. Er was een nijpend gebrek aan drinkwater, met het gevolg dat
velen vuil water dronken & dysenterie kregen... OM HALF ACHT WAS HET INRUKKEN!
BUITEN OP DE GROTE PLAATS WERDEN WE OPGESTELD, EN DAN WERDEN
WIJ IN GROEPEN VAN 100 MAN INGEDEELD BIJ EEN VOORARBEIDER
(dit gebeurde willekeurig), dan naar de spoorlijn, die precies langs
het kamp liep en dan stonden wij aan de kant te wachten
tot de goederentrein kwam! Daar werden wij dan
ingeladen en reden drie kwartier of 'n uur
& moesten over sloten springen,
waar alleen 'n heel smal plankje overheen lag.
De moffen sloegen je erheen en dan móest je wel springen!
Dus voor we aan het werk waren, waren wij vaak drijfnat... Pas ALS HET DONKER WAS,
KWAMEN ZE TERUG VAN HET WERK! Haast iedere dag vielen er dooden op het commando,
die werden op de terugweg meegevoerd door gevangenen. Ook de half-dooden moesten wij meesleuren. Er waren natuurlijk geen bakken genoeg om ze in te gooien, dus wij wilden ze
wel meeslepen. 'T GRAAFWERK WAS HEEL ZWAAR! Sowieso was 't leven tussen die
twee eerste wereldoorlogen keihard tussen 1900 & 1950! Geen wonder dat velen
wilden emigreren in die jaren van armoe, dwang & geweld, gouden koetsen,
paleizen, krotten, kleine woningen, lang werken, karige 'beloning',
't gedreven kolonialisme, plantages, opstanden, Colijn@Atjeh,
Boeren, inlanders, blanke opperheren, royalisten en socialisten,
liberalen, sigaren, cigaretten, alcohol, koffie, thee, kruiden, stads- &
plattelandsbewoners, 't opkomen communisme & fascisme, kerkgenootschappen,
politieke partijen, vrouwenkiesrecht, school, touwtje springen, knikkeren, haasje over,
voetballen, verstoppertje, krijgertje, padvinders, elitaire opperklassen & arbeiders, neo-slavernij, gevangenissen, concentratiekampen, prikkeldraad, Churchill, Stalin, Hitler & hun kornuiten op de plaats rust met salueren, bevelen gehoorzamen, tradities, gewoonten, bedenkingen, demonstraties...
De heele dag zwoegen en graven was dat! En als je een halve meter diep was, stond je al
in 't water, en dùs kwam je elke dag nât thuis. Maar wij hadden in Neuengamme
klompschoenen gekregen met zo'n band van soldatengoed. Maar als je er elke
dag mee op stap gaat, blijft er niets meer van over. Onze schoenen wilden we
sparen voor als we op transport moesten. We leden veel aan kapotte voeten
en we konden daar niets aan doen, er werden zelfs geen zwachtels gegeven.
We hebben allemaal met kapot-te voeten gelopen, vol met zweren! Er zijn ook gaten
in gevallen, dat ging niet meer over? De bewakers, de KAPOS, waren bruten! 'Je beefde helemaal
als die in de buurt waren,' getuigde Vonhof. 'JE KON ER NOG ZO HARD WERKEN, DAT HIELP NIETS. ALS IDIOTEN GINGEN ZIJ TE KEER. VERSCHILLEN-DEN WERDEN ZO OOK OP HET WERK DOODGESLAGEN! Horlogemaker Van den Berg lag al na enkele dagen met een dik been
in de ziekenboeg, maar de verpleging was verschrikkelijk slecht. Als je er naar de dokter ging,
moest je eindeloos wachten, zóvéél mensen stonden daar! Je werd trouwens alleen opgenomen
als je hoge koorts had! Veertien dagen na aankomst in het kamp wist Vonhof in de ziekenbarak terecht te komen?! Daar lag hij op een strozak! HET STONK ER VERSCHRIKKELIJK. ELKE MORGEN MOEST JE NAAR DE DOKTER EN DAN KREEG HIJ EEN ROL RUW TOILETPAPIER OM
ZIJN CLOSETBEEN & -VOET HEEN! Er was een Deense dokter, die 'een reuze kerel'
was, maar hij had geen medicamenten en kon niets doen voor de mensen!? Begin
november werden willekeurig zo'n 1000 mannen van de totaal 2000 naar een
nieuw kamp gestuurd: LADELUND! Bij dit transport waren ook al veel
Puttenaren, omder wie ook Verhey & Vonhof!
Verhey had er nog zo voor gewaarschuwd:
Duitsers spiegelden hen wel voor dat de
gevangenen naar een nieuw kamp
gingen, maar hij wist wel beter!
'Dus stel je er niets van voor!'
En inderdaad: HUSUM was
nog heilig vergeleken met
het bijna aan de Deense
grens gelegen
Ladelund!
Asih, man, 79 jaar
Log in om een reactie te plaatsen.
vorige
volgende