True Evil

Vanavond heb ik Hocus Pocus 2 gekeken. De opvolger van een film van zo'n 27 jaar geleden. Als kind vond ik Hocus Pocus een leuke film, die ik gegarandeerd wilde kijken als deze rond mijn verjaardag op TV was. Met lage verwachtingen heb ik vanavond dit nieuwe deel aangezet, en ik was positief verrast.

Vroeger waren slechteriken vrij één dimensionaal. Neem als voorbeeld Jafar van Aladin. Hij wil Sultan worden in plaats van de Sultan (net als Iznogoud trouwens). Meer dan dat was er niet, geen verandering van doel, geen achtergrond van waarom hij dit wilde en geen emotionele verbintenis aan iets anders dan een obsessief verlangen naar macht. De antagonist van een verhaal was simpel te begrijpen, bijna oppervlakkig te noemen, en diende alleen als obstakel voor de held om te overwinnen.

Een slechterik mag van mij gewoon slecht zijn. Ze hoeven niet perse diepe achtergronden of alternatieve motivaties hebben. Soms is iemand gewoon getikt en doet hij/zij alles om het doel te bereiken. Dat is "slecht schrijven", maar voor sommige dingen werkt het gewoon. Ik heb dan ook een haat/liefde verhouding met de manier waarop heerlijk slechte karakters van toen nu in reboots worden gezet.

The Karate Kid is nog zo'n voorbeeld van films die slecht verouderd zijn. Hoofdrolspeler overwint obstakel en de film stopt direct erna. Niet eens een scene verder, nee, direct na het gevecht, waarbij de antagonist nog bloedend op de grond ligt, of ineens roept "You're OK LaRusso!" wat bij mij de emersie er een beetje uit haalt. Zo werkt de wereld immers niet.
Cobra Kai is een Netflix serie in dit universum (met zo goed als alle acteurs die ook in de eerste drie films zaten), waarbij de karakters verder uitgewerkt worden dan de één dimensionale slechteriken die ze toen waren. Het is zo goed uitgewerkt dat ik de verdieping in de karakters kan waarderen, en ik beter begrijp waarom ze iets doen. Better Call Saul is trouwens ook zo'n serie die traag is op zijn tijd, maar zoveel karakterbuilding doet, dat alle keuzes die gemaakt worden logisch zijn voor de karakters, en deze consistentie maakt de (fictieve) werkelijkheid geloofwaardig en de karakters zo veel sterker.

Game of Thrones is een fantastisch voorbeeld van een verhaal waarbij de karakters zich niet aan de wetten van het universum en hun karakterontwikkeling houden. Daarom zijn de laatste twee seizoenen zo kut, en was merendeel van wat daarvoor zat, wel goed.

Het goed uitwerken van één karakter vind ik al moeilijk, laat staan als er dertig door je universum lopen die allemaal een eigen verhaallijn hebben. Dat is dan wel weer fijn aan de karakters van oudere films. Ze waren goed of kwaad, en niets ertussen.

Maar, de grijze karakters zijn het interessantste. Captain Jack Sparrow, Severus Snape, Tyrion Lannister, Dr. Manhattan, Sherlock Holmes, Dr. House... Allemaal een eigen agenda waarbij het zo nu en dan niet uitmaakt wie er wel of niet door beïnvloed wordt.

Het heeft vooral met mijn verwachtingen te maken denk ik. Sommige karakters horen gewoon niet uitgelegd slecht te zijn. Dat doet niet perse af aan het verhaal dat ik zie/lees/hoor. Maar wanneer aan het einde ineens een kort uitgewerkt redemptie stukje zit, neem ik daar geen genoegen mee. Wanneer het door heel de film subtiel gehint wordt, dan weer wel. Het is ook niet dat ik dit perse een slecht iets vind, maar meer een ontwikkeling die niet perse had gehoeven voor me.

Ik vind het moeilijk onder woorden te brengen wat ik precies bedoel merk ik. Het is niet zo zwart wit als wel of niet leuk om te zien hoe een karakter omslaat. Het hoeft voor mij gewoon niet altijd. Soms is een simpele film waarbij Dr. Evil gewoon slecht is ook goed. Ik begrijp dat de wereld niet zo werkt, maar ik kijk ook geen films voor realisme. Grijze karakters zijn leuk, maar soms respecteer je een karakter meer door hem/haar tot de dood aan zijn/haar visie gefixeerd te houden. Dat is een eervollere dood dan halftam een excuusje te maken en in feeënpoeder uiteen te vallen. Dan liever schreeuwend of met een manische lach.

Sowieso vind ik antagonisten veel interessanter om uit te werken. Niemand is de slechterik in zijn/haar eigen verhaal. Iedereen handelt uiteindelijk naar wat ze denken dat goed is of iemand heeft verdiend. Om dan een antagonist goed uit te werken, logisch te laten zijn en aan alle (on)geschreven regels te laten voldoen is een fascinerende uitdaging. Een omslag van visie hoort daar niet altijd bij. Dat hangt echter niet vast aan het wel of niet hebben van een achtergrond en daarmee diepte of een flaw. Misschien is de obsessieve overtuiging van iets wel het de enige flaw die een slechterik soms nodig heeft.

Misschien leek het leven vroeger gewoon veel makkelijker en duidelijker dan het nu is. Slechteriken waren slecht, goederikken waren goed, meer dan dat was er niet. Daar had en heb ik vrede mee. Ik hoef niet zo nodig retrograad een verplichte verdieping te zien dertig jaar later. Dat verhaal was goed zoals het was. En toch stoort het me niet per definitie. Het is gewoon niet echt nodig. Soms. Soms wel.


Extra achtergrondverhaal; het ware neutrale karakter in de opbouw van reboots.


-VLH