[86] The influence my parents had.

How did your parents or caregivers try to influence or control your behavior when you were growing up?

Dit is een onderwerp van gesprek waar ik vaak aan raak, met bijvoorbeeld mijn partner, maar ook met vrienden. Ik was de jongste van drie kinderen thuis en dat maakte dat ik over het algemeen veel meer 'los' werd gelaten dan mijn oudere broer/zus. Zij waren immers de pioniers, de eerste die de stappen maakte die ieder opgroeiend kind maakt. Ik, daarentegen, was de laatste. Dat gaf mij in heel veel gevallen een luxe positie.

Buiten dat, had ik altijd het 'geluk' dat ik intelligent genoeg was om goed mee te komen op school. Hierdoor hadden mijn ouders minder de behoefte mij achter de vodden aan te zitten, omdat ze wisten dat ik toch wel mee kwam. Daarnaast vond ik het leuk om te leren. Dit werd gestimuleerd, door praise bij een goed rapport, bijvoorbeeld. Doordat ik erg vrij werd gelaten, maar wel positief werd gestimuleerd bij mijn verantwoordelijkheden, zag ik deze niet als een last, maar als een manier om mezelf te bewijzen. Ook op school, werd ik positief gestimuleerd; het voelde alsof ik in veel opzichten wel een potje kon breken.. Ik werd vertrouwd.

Dat maakte dat ik, door het vertrouwen van de mensen om mij heen, ook vertrouwen in mijzelf kreeg. Ik denk dat dit de grootste invloed is geweest van mijn ouders op mijn eigen ontwikkeling. Ik kies ervoor om van dit prompt te focussen op de 'invloed' die mijn ouders hadden en niet perse de controle, omdat ik ze nooit als controlerend heb ervaren. Juist misschien in sommige opzichten te weinig. In veel gevallen werd ik vertrouwd om de juiste/verantwoordelijke keuze te maken en dat deed ik dan ook vaak.

Echter heb ik ook een aantal domme keuzes gemaakt, tegen de tijd dat ik begon te puberen. Hiervan denk ik nog steeds wel ooit terug met een groot vraagteken boven mijn hoofd. Waarom mijn ouders mij in hemelsnaam toestonden op mijn 16e een 'relatie' te hebben met iemand van 23, vind ik achteraf gezien niet te begrijpen. Op dat moment meende ik het natuurlijk wel te begrijpen, want oh wat was ik toch volwassen. Nu denk ik, jezus, dat had ook echt de verkeerde kant op kunnen gaan. Maar bij navraag zeiden mijn ouders: "Liever dat je het deed terwijl wij het wisten en onder onze neuzen, in plaats van dat we het verboden en je het achter onze rug en dus zonder ons toezicht deed". Een heel valide punt, maar alsnog niet iets waar ik zelf voor zou kiezen, als ik in hun positie had gezeten.

Maar ook daarin, stond vooral het vertrouwen dat ik er wel aan uit zou komen, als een paal boven water. Ik was nog nooit ergens niet zelf aan uitgekomen. Doorgaans behoefde ik geen hulp, zeker niet in het interpersoonlijk contact. Ik was, van kinds af aan, niet op mijn mondje gevallen, prima in staat grenzen te stellen en de confrontatie aan te gaan. Daarnaast ook prima in staat om mijn grenzen te voelen. Niet in alle situaties, maar in de meeste lukte me dat prima. Ook dat werd positief bekrachtigd.

Mijn oudere zus is ooit in een situatie terecht gekomen waar een volwassen man haar heeft geïntimideerd in een afgesloten kantoor. Dit was op een feestavond, waar wij met het hele gezin aanwezig waren. Zij werd door deze man in een onopvallend moment apart genomen en werd hier flink onder druk gezet (de context is verder niet belangrijk), waarna ze erg overstuur raakte. Mijn ouders hebben de man vervolgens openlijk geconfronteerd. Later, toen ik hier met mijn moeder over sprak, zei ze: "Er is natuurlijk een reden waarom die man jouw zus uitkoos en niet jou. Hij weet ook dat hij jou niet had kunnen overbluffen, jij had hem waarschijnlijk in zijn zak geschopt en had jezelf uit die situatie gepraat." Ik denk dat dit ook zo was. Maar belangrijker nog, was het voor mij een hele grote boost van zelfvertrouwen dat mijn moeder mij zo zag. Ik was destijds.. Nog geen 12 denk ik. Dus dat dat het beeld was dat mijn ouders van me hadden, vormde mij verder in die richting.

Ik ben ik. En ik laat me niks zeggen. Ook al ben je groter, sterker, ouder. Ik kom er wel uit. Ik sta mijn mannetje wel. Ongeacht wat er gebeurt. En dat is ook altijd zo gebleken. Een super krachtige overtuiging, overigens. Iets wat mij in veel situaties echt heeft geholpen. Maar ook een overtuiging die indirect en onlosmakend verbonden is aan de automatische gedachten 'ik kan het wel alleen', 'ik los het zelf wel op' en 'ik heb geen hulp nodig'.

Gaandeweg in mijn ontwikkeling, werd dat niet altijd helpend. Ik heb in situaties gezeten waar ik, hoe vervelend ook, echt gevaar liep. En waar ik inderdaad wel uit ben gekomen. Maar toen ik naderhand mijn ouders om hulp vroeg, werd dit weggewuifd. Toen mijn zus jaren later in een (objectief gezien) minder ernstige situatie terecht kwam, sprong mijn vader rechtstreeks de auto in om haar te hulp te schieten. Zonder dat ze het hoefde te vragen. Ik heb mijn vader later gevraagd waarom hij dat deed en of hij ook herkende dat dit een hele andere houding was die hij innam tegenover mijn zus, dan tegenover mij. Hij zei toen de magische woorden: "Ik dacht dat jij het wel alleen aan kon". Woorden die me altijd zijn bijgebleven en waarbij veel van mijn jeugd en ontwikkelde persoonlijkheid, op zijn plek vielen.

Ik neem het ze niet kwalijk. Ik ben blij dat ik zoveel ruimte kreeg. Ik ben blij dat ik zo sterk in mijn schoenen sta, dankzij deze ruimte. Ik ben blij dat ik de overtuiging heb dat ik er (bijna) altijd zelf wel aan uit kom. En als dit niet zo is, dat ik zelf in staat ben hulp in te schakelen en me niet zomaar lam laat slaan. Maar het heeft me ook het idee gegeven, ongeacht wat je intentie is, als ouder verpest je je kind altijd. Dat klinkt heel negatief, dat bedoel ik minder negatief. Als ouder, ongeacht hoe goed je het probeert te doen, ga je altijd een effect hebben op je kind. En dat is altijd tweeledig. Positief en negatief. Iedere medaille heeft twee kanten. Dat is nou eenmaal zo. En dat is niet te voorkomen. Je moet leren vertrouwen dat alles wat je je kind hebt geleerd, hopelijk voldoende indruk heeft gemaakt dat ze eraan uitkomen.