~*~Natuurlijk
maken sommige gelovigen
zich onsterfelijk belachtelijk als ze
vooral
demonstreren te geloven
in geweld,
nationalisme,
superieure kwaliteiten
en meer van dergelijke huichelachtige
stupiditeiten!
Maar
als je ziet
dat de gemiddelde groep machochimps
en homobonobo's hetzelfde doet
dan piep je wel een toontje lager
zou je zeggen?
Alsof
het dragen van baarden,
snorren, lange soepjurken,
sterren, kruisen, manen en andere wapens
om je eigen fanatieke hersenspinsels
en tradities te koesteren,
je bijna automatisch
naar het een of andere paradijs
zou transporteren met
tientallen vochtige maagden,
knapen met knuppels
en alles wat maar wenselijk zou zijn
tussen hemel en
aarde ...
Je kunt het
zo gek niet bedenken of je komt het wel tegen
in de menselijke geschiedenis.
Valentijn
kon hoogstwaarschijnlijk nog wel deel blijven uitmaken
van een toen nog pluriforme
kerk.
Een tijdgenoot van hem
ging echter 'een stap te ver' en werd,
als eerste christen,
buiten de toenmalige kerk
geplaatst.
Dat was Marcion.
Het zijn vooral
deze Marcion en Valentijn geweest
die een enorme reactie hebben veroorzaakt
bij het establishment.
Er kwamen
felle reacties.
Het christendom begon ook
zijn reactionaire fase
in te gaan.
We gaan daarom eerst
maar even kijken wie de grote veroorzaker
van deze reactie was!
Wat was de actie
van Marcion?In de vroege jaren
van de twintigste eeuw
deed een Duitse godsdienstonderzoeker
een boeiende studie het licht zien
met als intrigerende titel
Marcion;
Das Evangelium vom
fremden Gott.
Een beter
& completer monografie over Marcion
is tot op de dag van vandaag nog
niet verschenen.
De 'vreemde G D'
van Marcion leidde tot felle reacties
in het Romeinse kamp.
Marcion
werd rond het jaar 85
geboren in Sinope aan de Zwarte Zee.
Hij was een zoon van een plaatselijke leider
van een christelijke gemeenschap,
een soort bisschop.
Dat kon
nog makkelijk
in een tijd zonder verplicht
celibaat.
De Marcions
hadden een bloeiende rederij en waren bepaald
niet onbemiddeld.
Dat
blijkt onder meer
uit een aanzienlijke gift die de jonge Marcion
aan de christelijke gemeente te Roma schonk
bij zijn toetreding
aldaar.
Iets van het
oude apostolische ideaal van bezitsopgave,
waarover we onder meer in de Handelingen der Apostelen lezen,
moet in die tijd in de Romeinse gemeente
nog levend zijn geweest?
Wanneer Marcion
daar toetrad is niet geheel
duidelijk.
Zekerder zijn we
van zijn vertrekdatum:
in het jaar 144 na Christos
werd hij de kerk uitgezet.
Overigens
heel netjes met teruggave
van zijn ingebrachte
geld.
Marcion
gooide maar liefst vier knuppels tegelijk
in het christelijke hoenderhok:
hij predikte
een scherp dualisme
tussen de 'hoogste G D' en de
'bestaande wereld';
hij ontkende
de 'lichamelijkheid' van Yehosjoea;
hij stond
een redelijk rigoreuze ascese voor;
hij beperkte de "Heilige Schrift"
tot een wel zeer eenvoudige canon.
De knuppels
waren uit hetzelfde hout
gesneden.
Achter
deze uitingen
staat een consistent
wereldbeeld.
Alleen
niet een wereldbeeld
waar de meerderheid van de christenen
zich in kon vinden.
We weten niet exact
HOE scherp de formulering was in de tijd dat Marcion nog
deel van de kerk van Roma
uitmaakte.
Na zijn uitzetting
bleef hij namelijk actief
tot aan zijn dood
in 160.
Hij schijnt
teruggegaan te zijn naar het Nabije Oosten,
naar Syria.
Daar ontstonden
verschillende Marcionitische gemeenten
die uiteraard fel bestreden werden
door de kerkvaders.
Laten we
de 'ketterijen' van Marcion
eens ietsje onder de loep
nemen.
Allereerst was er
zijn scherpe dualisme tussen "G D"
en de bestaande wereld?
Marcion was
in de ban geraakt
van de vraag:
VANWAAR het kwade?
Als G D
go{e}d is,
zoals Yesjoea predikte,
HOE kan er dan zoveel onrecht en smerigheid
in de wereld zijn?
En
Marcion
gaf zelf daarop het
antwoord.
De ellende
kwam niet van G D,
want die was ten allen tijde
go{e}d.
Hij was zelfs
ZO go{e}d dat hij voor ons
on{her}kenbaar was.
Hij was
voor ons
een 'vreemde'
G D ...
Nee,
de ellende kwam
van een voor ons duidelijker te herkennen
namaak-g d,
een wereldschepper oftewel
demiurg.
Het was
volgens Marcion
'de g d' van het "Oude
Testament".
De g d
die de mensheid opzadelde
met wetten en onhoudbare
voorschriften.
Deze geboden
waren niet volmaakt,
zoals ze zouden moeten zijn
als ze van een volmaakte G D
zouden komen?
Ze vertoonden
duidelijke gebreken en waren
uiterst grillig.
En DUS
[volgens Marcion] afkomstig van een g d van
'lager allooi'?
"Christos",
en we komen nu
bij de tweede knuppel
van deze betweter in het hoenderhok,
was door de 'vreemde' G D die wij niet kunnen kennen
naar de aarde
gestuurd.
Hij verscheen daar
op volwassen leeftijd in
Kfar Nachoem.
Om DIE opvatting
is Marcion ook de geschiedenis ingegaan
als een docetist.
Marcions 'Christos'
zou op aarde zijn geweest in
een 'schijnlichaam'.
Hij zou ook
gekruisigd zijn,
want ZO liet de scheppergod zich,
volgens Marcion,
van zijn ware wrede kant zien:
het kwaad werd ZO
herkenbaar
gemaakt?
Ascese
& canon
komen later wel
misschien ...
Voorzover
ik het nu kan zien
is dit alweer een kwestie van
de verpakking die de inhoud
overheerst.
Zoals
gebruikelijk
worden met veel poespas allerlei stellingen geponeerd
over zaken die we niet kunnen kennen
of te weten kunnen komen:
men volgt
zijn heidense neus
en bakt er maar wat van
onder het mom van 'absolute waarheid',
'ik weet het beter dan de anderen',
terwijl de werkelijke belangrijke inhoud van liefde,
geduld, wijsheid, zelfkennis, humor en hoop
op een beter leven
voor allen
bedolven wordt
onder steeds meer extreme drogredenen
en mentale schuinsmarcheerderij
[van beide fanatieke
extremen]?
Straks,
later of morgen
zien we wel weer verder
hoe het loopt met deze 'vreemde eend'
in de christelijke bijt
maar zonder
'habijt'?
Ik ben
benieuwd,
maar ga nu lekker zitten
uitroesten!
Sleep well,
dream sweet & don't
give up the fight:
but do it carefully &
with love & patience,
if you
can.